ایست قلبی (Cardiac Arrest) یک وضعیت اورژانسی قلبی است که در آن، قلب به طور ناگهانی توقف کار می‌کند و جریان خون به بدن قطع می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث از دست رفتن هوش، نفس‌گیری و در نهایت مرگ شود.
ایست قلبی می‌تواند ناشی از اختلالاتی در ریتم قلبی باشد، مانند فیبریلاسیون بطنی (Ventricular Fibrillation) که در آن، عضله قلب به طور نامنظم و ناهماهنگ تناوبی انقباض می‌کند. ایست قلبی می‌تواند همچنین ناشی از بلوک قلبی (Heart Block)، تشدید بیماری عروق کرونر (Coronary Artery Disease)، حمله قلبی (Heart Attack) یا عوامل دیگری مانند ضربان قلب نامتناسب (Arrhythmia) باشد.
در صورت بروز ایست قلبی، اقدامات فوری برای احیا قلبی-ریوی (Cardiopulmonary Resuscitation یا CPR) و استفاده از دستگاه تعادل الکتریکی (Defibrillator) برای بازگرداندن ریتم قلبی به حالت طبیعی بسیار حیات‌بخش است. اهمیت شناسایی زودهنگام علائم ایست قلبی و ارائه یک واکنش فوری درمانی نمایانگر اهمیت بالای این وضعیت اورژانسی است. برگزاری دوره‌های آموزشی CPR به جامعه نیز می‌تواند در افزایش نرخ بقا و کاهش عوارض ایست قلبی موثر باشد.
برای مشاوره آنلاین یا حضوری با ایران قلب در ارتباط باشید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
ایست قلبی چیست؟
ایست قلبی (Cardiac Arrest) به معنای توقف ناگهانی و بی‌دلیل قلب است که منجر به توقف جریان خون و عملکرد نامنظم یا ناموثبت قلبی می‌شود. در این وضعیت، قلب دیگر قادر به پمپاژ خون به بدن نمی‌باشد.
ایست قلبی ممکن است ناشی از اختلالاتی در ریتم قلبی باشد. به عنوان مثال، فیبریلاسیون بطنی (Ventricular Fibrillation) که در آن عضله قلب به طور ناهماهنگ و نامنظم تناوبی انقباض می‌کند، یا تاکی‌کاردی (Tachycardia) که باعث افزایش نامنظم ضربان قلب می‌شود. همچنین، علل دیگری مانند بلوک قلبی (Heart Block)، حمله قلبی (Heart Attack)، نارسایی قلبی (Heart Failure) و عوامل مرتبط با سیستم عصبی می‌تواند منجر به ایست قلبی شود.
ایست قلبی یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به برخورد فوری دارد. در صورت بروز ایست قلبی، اقداماتی مانند احیا قلبی-ریوی (Cardiopulmonary Resuscitation یا CPR) و استفاده از دستگاه تعادل الکتریکی (Defibrillator) برای بازگرداندن ریتم قلبی به حالت طبیعی، ضروری است. هدف از این اقدامات، حفظ عملکرد قلب و مغز بیمار تا زمانی که مراقبت پزشکی حرفه‌ای فراهم شود. اهمیت شناسایی زودهنگام علائم ایست قلبی و ارائه یک واکنش فوری درمانی بسیار حیات‌بخش است.
علت ایست قلبی چیست؟
علت ایست قلبی معمولاً به علت بلوغ یا بستری شدن عروق کرونر قلب است که باعث کاهش یا قطع عرضه خون به عضله قلبی می‌شود. این عروق، که عروق کرونر نامیده می‌شوند، مسئول تأمین خون و اکسیژن به عضله قلبی هستند. علت اصلی ایست قلبی عموماً تشکیل توده‌های چرب (ترشحات آمیلوئید) در دیوار عروق کرونر است که به عروق چسبیده و باعث تنگی یا بستری شدن آنها می‌شود. این وضعیت را آترواسکلروزیس عروق کرونر می‌نامند.
فاکتورهای خطری که می‌توانند احتمال بروز ایست قلبی را افزایش دهند عبارتند از:
- فشار خون بالا: فشار خون بالا می‌تواند عروق کرونر را آسیب دهد و خطر ایست قلبی را افزایش دهد.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن باعث تنگ شدن عروق خونی می‌شود و خطر ایست قلبی را افزایش می‌دهد.
- دیابت: دیابت می‌تواند عروق را آسیب برساند و خطر ایست قلبی را افزایش دهد.
- چربی خون بالا: سطوح بالای چربی خون می‌توانند توده‌های چرب را در دیواره عروق ایجاد کرده و خطر ایست قلبی را افزایش دهند.
- چاقی: چاقی و اضافه وزن می‌توانند عوامل خطرساز برای ایست قلبی باشند.
- بیماری ارثی: اگر در خانواده شما موارد ایست قلبی وجود داشته باشد، شما نیز ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرید.
توجه داشته باشید که این فاکتورها فقط برخی از عوامل خطرساز هستند و در هر صورت تجربه علائم ایست قلبی را نباید نادیده گرفت و باید به طور فوری به خدمات پزشکی مراجعه کرد.
شما می‌توانید به صورت آنلاین درخواست ویزیت داشته باشید از بهترین متخصص قلب.
علائم ایست قلبی چیست؟
علائم ایست قلبی ممکن است متفاوت باشد و به طور کلی شامل موارد زیر می‌شود:
- درد یا فشار در قفسه سینه: اغلب ایست قلبی با درد یا فشار شدید در قفسه سینه همراه است. این درد ممکن است به سمت بازوها، گردن، شانه‌ها، فک، پشت یا شکم تیر می‌کشد. این درد معمولاً ثابت است و با استراحت نمی‌گذرد.
- ضعف شدید یا خستگی ناگهانی: افرادی که در حالت ایست قلبی هستند، ممکن است احساس خستگی شدید و ضعف ناگهانی کنند، بدون اینکه فعالیت شدیدی انجام دهند.
- تنگی نفس: تنگی نفس یک علامت مهم در ایست قلبی است. افراد ممکن است دچار تنگی نفس شدید، سختی در تنفس و حتی نفس کشیدن ناقص شوند.
- تهوع و استفراغ: بعضی افراد هنگام ایست قلبی ممکن است تهوع، استفراغ و احساس عمومی بد را تجربه کنند.
- سرگیجه یا احساس بی‌تعادلی: ایست قلبی می‌تواند با سرگیجه، احساس بی‌تعادلی، گیجی و از دست دادن تعادل همراه باشد.
- ضربان قلب نامنظم: در برخی موارد، ایست قلبی با ضربان قلب نامنظم یا سرعت ضربان قلب غیرطبیعی همراه است.
اگر شما یا کسی اطرافتان این علائم را تجربه کنید، باید فوراً به خدمات اورژانسی مراجعه کنید و کمک پزشکی فوری را درخواست کنید. اگر این علائم بالا را تجربه کردید، حتما از مشاوره فوق تخصصی قلب کمک بگیرید.
علائم هشدار دهنده قبل از ایست قلبی
قبل از ایست قلبی، بعضی علائم هشدار دهنده ممکن است ظاهر شوند. این علائم می‌توانند نشانه‌هایی باشند که بدن مشکلی در عملکرد قلبی دارد و به نیاز به بررسی پزشکی اشاره می‌کنند. برخی از این علائم عبارتند از:
- درد یا فشار در قفسه سینه: ممکن است درد قفسه سینه که مشابه درد قلبی است، به صورت تکراری و کوتاه مدت ظاهر شود. این درد ممکن است با فعالیت بدنی یا استرس افزایش یابد و با استراحت کاهش یابد.
- ضعف و خستگی غیرمعمول: افراد ممکن است قبل از ایست قلبی احساس خستگی نامعمول و ضعف عمومی کنند، حتی در فعالیت‌های روزمره که قبلاً مشکلی برای آنها به وجود نمی‌آمد.
- تنگی نفس: تنگی نفس غیرمعمول، حتی در فعالیت‌های سبک، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات قلبی باشد و نیاز به بررسی پزشکی داشته باشد.
- درد یا تنش در ناحیه گردن، شانه‌ها، بازوها یا فک: این دردها ممکن است به صورت تیرکشی یا فشاری ظاهر شوند و معمولاً به یک طرف بدن تیر می‌کشند.
- احساس عمومی بد: ممکن است قبل از ایست قلبی احساس عمومی بد، اضطراب، اضطراب بی‌دلیل، احساس عصبی یا اضطراب شدید را تجربه کنید.
در صورت تجربه هر یک از این علائم، مهم است که به پزشک مراجعه کرده و مشکلات قلبی خود را بررسی و ارزیابی کنید. همچنین، اگر این علائم همراه با علائم شدید مانند درد شدید در قفسه سینه، تنگی نفس شدید یا سرگیجه هستند، فوراً به خدمات اورژانسی مراجعه کنید.
اگر این علائم بالا را تجربه کردید، حتما از مشاوره فوق تخصصی قلب کمک بگیرید.
راه های جلوگیری از ایست قلبی
برای جلوگیری از ایست قلبی، می‌توانید اقداماتی انجام دهید که به بهبود سلامت قلبی کمک کنند. در ادامه، چند راه کلیدی برای جلوگیری از ایست قلبی را معرفی می‌کنیم:
- سبک زندگی سالم: تغذیه مناسب، ورزش منظم، کاهش استرس و جلوگیری از مصرف سیگار و الکل می‌توانند بهبود سلامت قلبی شما را تضمین کنند.
- فعالیت و ورزش منظم: ورزش و فعالیت بدنی منظم می‌توانند قوی‌تر کردن قلب و عروق، بهبود عملکرد قلبی و افزایش ظرفیت هوازی کمک کنند.
- کنترل فشار خون: کنترل فشار خون بالا می‌تواند خطر ایست قلبی را افزایش دهد. مراجعه به پزشک، مصرف داروهای تجویز شده و اصلاح سبک زندگی می‌تواند به کنترل فشار خون کمک کند.
- کاهش استرس: استرس طولانی مدت می‌تواند بر سلامت قلب و عروق تأثیر منفی بگذارد. از روش‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، تمرین روزانه و آرامش برخورداری کنید.
- مراقبت از دیابت: اگر دیابت دارید، مراقبت کامل و کنترل قند خون بسیار مهم است. مدیریت صحیح دیابت می‌تواند خطر ایست قلبی را کاهش دهد.
- مانیتورینگ و کنترل عوامل خطر: بررسی و کنترل عوامل خطر مانند چربی خون، کلسترول بالا و چاقی می‌تواند به بهبود سلامت قلبی کمک کند.
- مصرف داروهای تجویز شده: در صورت تجویز داروهایی برای کنترل فشار خون، کلسترول یا دیگر مشکلات قلبی، مصرف منظم و صحیح آنها بسیار مهم است.
همچنین، مراجعه منظم به پزشک و انجام تست‌ها و بررسی‌های قلبی منظم نیز برای تشخیص و کنترل هرگونه مشکل قلبی ضروری است.
برای مطالعه بیشتر:
- چربی دور قلب چیست و چه علائمی دارد؟
- چربی خون چیست و همه چیز درباره چربی خون!
علت ایست قلبی در جوانان چیست؟
علت ایست قلبی در جوانان می‌تواند برخی عوامل مختلفی داشته باشد، از جمله:
- مشکلات قلبی از بدو تولد: برخی از جوانان ممکن است با مشکلات قلبی از بدو تولد (عیب‌های ساختاری قلب) متولد شوند که می‌تواند منجر به ایست قلبی در سنین جوانی شود.
- آریتمی‌ها: برخی از جوانان ممکن است به دلیل وجود نامنظمی‌های ضربان قلب (آریتمی) در معرض خطر ایست قلبی قرار گیرند.
- عوامل خطر قلبی: عوامل خطر قلبی مانند چاقی، فشار خون بالا، دیابت، سیگار کشیدن و سطوح بالای چربی خون می‌توانند در جوانان نیز به ایست قلبی منجر شوند.
- دوران بارداری مادر: مصرف مواد مخدر یا الکل در دوران بارداری می‌تواند به ایست قلبی در جوانان منجر شود.
- عوامل روانشناختی: استرس شدید، اضطراب و افسردگی نیز می‌توانند به عوامل خطرسازی برای ایست قلبی در جوانان تبدیل شوند.
- تروما: حوادث تروماتیک مانند ضربه به قفسه سینه یا حادثه‌های صدمه‌دهنده می‌توانند باعث ایست قلبی در جوانان شوند.
در هر صورت، ایست قلبی در جوانان اتفاق نادری است و در صورت بروز علائم نگران‌کننده، باید فوراً به خدمات پزشکی مراجعه کنید.
علت ایست قلبی در کودکان چیست؟
علت ایست قلبی در کودکان ممکن است متفاوت باشد و برخی از علت‌ها عبارتند از:
- مشکلات تولدی: برخی از کودکان ممکن است با مشکلات تولدی مانند عیب ساختار قلبی یا عیب‌های ژنتیکی متولد شوند که منجر به ایست قلبی در سنین کودکی می‌شود.
- عفونت‌ها: برخی از عفونت‌ها مانند التهابات قلبی و عروقی (میوکاردیت) می‌توانند باعث ایست قلبی در کودکان شوند.
- مشکلات قلبی سابق: کودکانی که قبلاً مشکلات قلبی داشته‌اند، مانند نقص‌های ساختاری قلب، می‌توانند در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند.
- آریتمی‌ها: برخی از کودکان ممکن است به دلیل وجود نامنظمی‌های ضربان قلب (آریتمی) در معرض خطر ایست قلبی قرار گیرند.
- تروما: حوادث تروماتیک مانند ضربه به قفسه سینه یا حادثه‌های صدمه‌دهنده می‌توانند باعث ایست قلبی در کودکان شوند.
- دوران بارداری مادر: مصرف مواد مخدر یا الکل در دوران بارداری می‌توانند به ایست قلبی در کودکان منجر شوند.
به هر حال، ایست قلبی در کودکان اتفاق نادری است و در صورت بروز علائم نگران‌کننده، باید فوراً به خدمات پزشکی مراجعه کنید.
علت ایست قلبی در بزرگسالان چیست؟
علت ایست قلبی در بزرگسالان می‌تواند برخی عوامل مختلفی داشته باشد، از جمله:
- بیماری عروق قلبی: بیماری‌هایی مانند آنژین صدری (ناراحتی یا درد قفسه سینه)، ایسکمی قلبی (بلوک عروق قلبی) یا برگشت پذیری عروق قلبی می‌توانند به ایست قلبی در بزرگسالان منجر شوند.
- بیماری‌های قلبی ساختاری: برخی از بزرگسالان ممکن است با بیماری‌های قلبی ساختاری مانند نقص‌های ساختاری قلب، انسداد شریان‌های قلبی، و یا بیماری‌های مادرزادی قلبی مبتلا شوند که می‌تواند به ایست قلبی منجر شود.
- بیماری‌های عروقی: بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، افتادگی شریانی، تنگی شریانی، انسداد شریانی، آترواسکلروز (تراکم و سفتی عروق) و تشکیل لخته‌های خون در شریان‌ها می‌توانند عوامل خطرسازی برای ایست قلبی در بزرگسالان باشند.
- آریتمی‌ها: وجود نامنظمی‌های ضربان قلب (آریتمی) مانند فیبریلاسیون بطنی (VF) یا تاکی‌کاردی (تپش سریع قلب) نیز می‌تواند عامل ایست قلبی در بزرگسالان باشد.
- دوران بارداری مادر: عواملی مانند سابقه مصرف مواد مخدر، الکل یا سیگار در دوران بارداری می‌توانند به ایست قلبی در بزرگسالان منجر شوند.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند استرس، فعالیت بدنی شدید، تغییرات شدید در دما، الکترولیت‌های ناهنجار و مسمومیت‌های شیمیایی می‌توانند نیز عوامل خطرسازی برای ایست قلبی باشند.
در هر صورت، در صورت بروز علائم نگران‌کننده، باید فوراً به خدمات پزشکی مراجعه کنید.
برای مطالعه بیشتر:
- همه چیز درباره ساختار قلب انسان!
- علت ورم قلب یا بزرگ شدن قلب
تشخیص ایست قلبی
تشخیص ایست قلبی به عنوان یک وضعیت اورژانسی بسیار مهم است و باید به سرعت عمل کنید. در صورت تجربه هر یک از علائم زیر، باید فوراً به خدمات اورژانسی مراجعه کنید:
- درد شدید در قفسه سینه: درد قلبی معمولاً به صورت یک فشار، تنگی، سنگینی یا درد سوزنی در قفسه سینه ظاهر می‌شود. این درد ممکن است به شانه‌ها، بازوها، گردن، فک یا پشت هم تیر کشد.
- تنگی نفس: احساس نشت نفس، تنگی نفس یا عدم توانایی در تنفس عمیق می‌تواند نشانه ایست قلبی باشد. ممکن است تنگی نفس با درد قفسه سینه همراه باشد.
- سرگیجه و احساس ضعف عمومی: سرگیجه، احساس ضعف شدید، عرق سرد و لرزش می‌توانند علائم ایست قلبی باشند.
- تهوع و استفراغ: تهوع، استفراغ یا حس بی‌اشتهایی ممکن است به علامت‌های ایست قلبی برای برخی افراد تبدیل شوند.
در صورت تجربه هر یک از این علائم، فوراً به خدمات اورژانسی مراجعه کنید و تماس با شماره اورژانسی محلی خود را بگیرید. برای درمان ایست قلبی، زمان بسیار حیاتی است و تشخیص و مداخله سریع می‌تواند زنده ماندن شما را تضمین کند.
چه کسانی در معرض ایست قلبی قرار می گیرند؟
ایست قلبی ممکن است در هر شخصی رخ دهد، اما برخی افراد در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرند. فاکتورهای زیر می‌توانند عوامل خطرساز برای ایست قلبی باشند:
بیماری‌های قلبی قبلی: افرادی که قبلاً بیماری‌های قلبی مانند آنژین صدری (ناراحتی قفسه سینه)، ایسکمی قلبی (بلوک عروق قلبی) یا سابقه ایست قلبی داشته‌اند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
فاکتورهای خطر قلبی: فشار خون بالا، دیابت، چربی خون بالا، سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی، سن بالا، سابقه سیگار کشیدن و چاقی عوامل خطرسازی برای ایست قلبی هستند.
آریتمی‌ها: نامنظمی‌های ضربان قلب (آریتمی) مانند فیبریلاسیون بطنی (VF) یا تاکی‌کاردی (تپش سریع قلب) می‌توانند عوامل خطرسازی برای ایست قلبی باشند.
سابقه مصرف مواد مخدر یا الکل: مصرف مواد مخدر مانند کوکائین، آمفتامین و الکل می‌توانند عوامل خطرسازی برای ایست قلبی باشند.
سابقه تروما: افرادی که سابقه ضربه به قفسه سینه یا حوادث تروماتیک دیگر را دارند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
عوامل روانشناختی: استرس شدید، اضطراب و افسردگی نیز می‌توانند به عوامل خطرسازی برای ایست قلبی تبدیل شوند.
مهم است بدانید که هر شخص ممکن است در معرض خطر ایست قلبی قرار بگیرد، بنابراین حفظ سلامتی قلب و رعایت سبک زندگی سالم به عنوان پیشگیری از ایست قلبی بسیار مهم است.
خوردن چه چیزی باعث ایست قلبی می شود؟
خوردن خاصیت خاصی نمی‌تواند به طور مستقیم عامل ایست قلبی باشد. با این حال، برخی از عوامل مرتبط با رژیم غذایی می‌توانند به عوامل خطرسازی برای بیماری‌های قلبی و ایست قلبی تبدیل شوند. مهمترین عوامل رژیم غذایی که ممکن است به بیماری‌های قلبی و ایست قلبی منجر شوند عبارتند از:
مصرف چربی‌های اشباع شده: مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع شده که در مواد غذایی مانند گوشت قرمز، محصولات لبنی با چربی بالا، روغن نخل و روغن جوانه گندم وجود دارد، می‌تواند به افزایش کلسترول خون و افزایش خطر ایست قلبی منجر شود.
مصرف چربی‌های ترانس: مصرف بیش از حد چربی‌های ترانس که در مواد غذایی پردرصد چربی اصطناعی مانند خامه، پفک و انواع مواد شیرین کننده وجود دارد، می‌تواند به افزایش کلسترول بد (LDL) و کاهش کلسترول خوب (HDL) منجر شود.
مصرف بالای نمک: مصرف بیش از حد نمک می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود و در دراز مدت باعث بروز بیماری‌های قلبی شود.
مصرف بیش از حد قند: مصرف بیش از حد قند و مواد شیرین‌کننده‌های قندی می‌تواند باعث افزایش وزن و دیابت شود که هر دو به عوامل خطرسازی برای بیماری‌های قلبی و ایست قلبی محسوب می‌شوند.
کمبود میوه و سبزیجات: عدم مصرف مناسب میوه و سبزیجات که حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر هستند، می‌تواند عوامل خطرسازی برای بیماری‌های قلبی باشد.
مهم است که یک رژیم غذایی سالم را رعایت کنید که شامل میوه‌ها، سبزیجات، ماهی، غلات کامل، مواد غذایی با چربی نشاسته‌ای، مغزها و دانه‌ها، لبنیات با چربی کم و محدودیت در مصرف نمک و قند باشد. همچنین، مشاوره پزشک خود را در خصوص نیازهای رژیم غذایی خاص خود بگیرید.
برای مشاوره آنلاین یا حضوری با ایران قلب در ارتباط باشید.
تفاوت ایست قلبی و حمله قلبی چیست؟
ایست قلبی (Cardiac Arrest) و حمله قلبی (Heart Attack) دو وضعیت متفاوت درباره قلب هستند:
ایست قلبی (Cardiac Arrest): در ایست قلبی، قلب ناگهان و بطور کامل توقف عملکرد می‌کند. در این حالت، جریان خون به قلب و سایر اعضای بدن قطع می‌شود. ایست قلبی معمولاً به دلیل اختلالات الکتریکی در سیستم عصبی قلب (مانند فیبریلاسیون بطنی) رخ می‌دهد. اگرچه حملات قلبی می‌توانند به ایست قلبی منجر شوند، اما ایست قلبی به معنای ضربان قلب نامنظم یا قطع شده به صورت مستقیم است.
حمله قلبی (Heart Attack): حمله قلبی رخ می‌دهد وقتی که خون رسانی به بخشی از عضله قلب مختل شود. این اختلال معمولاً به دلیل بلوک شدن یک رگ خونی که قلب را تغذیه می‌کند (به علت تشکیل لخته خونی یا ترک شدن پلاک آتراماتوزی) رخ می‌دهد. در حمله قلبی، عضله قلب قدرت خوبی برای انقباض ندارد و علائمی مانند درد قفسه سینه، سرفه، تنگی نفس و تعریق بیشتر شدیدتر احساس می‌شوند.
به طور خلاصه، ایست قلبی به معنای توقف عملکرد قلب است، در حالی که حمله قلبی به معنای انسداد یک رگ خونی است که قلب را تغذیه می‌کند.
شما می‌توانید به صورت آنلاین درخواست ویزیت داشته باشید از بهترین متخصص قلب.
برای مطالعه بیشتر:
- چاقی و بیماری های قلبی!
- التهاب قلب چیست یا میوکاردیت چیست؟
