قلب یکی از اعضای حیاتی بدن ماست که وظیفه اصلی آن پمپاژ خون به تمامی بخشهای بدن است. این عضو عضلانی و کوچک، در قسمت چپ سینه واقع شده و به وسیلهٔ عروق خونی به سایر اعضا خون رسانی میکند.
قلب به دو بخش اصلی تقسیم میشود: بخش راست و بخش چپ. بخش راست قلب خون بیاکسیژن را از بخش چپ قلب دریافت کرده و آن را به ریهها منتقل میکند تا با اکسیژن پر شود. سپس، بخش چپ قلب این خون با اکسیژن را به تمامی اعضا و بافتها انتقال میدهد.
برای انجام این فرآیند، قلب به صورت مداوم و بیوقفه ضربان میزند. این ضربان قلب توسط سیستم عصبی و سیستم عضلانی قلب کنترل میشود. سیستم عصبی قلب شامل نوار عصبی قلب و گره سینوسی میباشد که مسئول تنظیم ضربان قلب است.
حفظ سلامت قلب از اهمیت بسیاری برخوردار است. عواملی مانند تغذیه سالم، ورزش منظم، کاهش استرس و جلوگیری از عادات ضار مانند مصرف سیگار و مصرف بیش از حد الکل میتوانند به سلامت قلب کمک کنند.
در صورت بروز مشکلات قلبی، مراجعه به پزشک و تشخیص دقیق میتواند به درمان سریعتر و موثرتر کمک کند. برخی از مشکلات قلبی شایع شامل بیماریهای قلبی عروقی، نارسایی قلبی، آریتمیها و التهاب قلب میباشند.
اهمیت حفظ سلامت قلب و پیگیری منظم و مراقبت از آن نکتهای بسیار حیاتی است برای داشتن یک زندگی سالم و فعال.
برای مشاوره آنلاین یا حضوری با ایران قلب در ارتباط باشید.
آنچه در این مقاله میخوانید
قلب چیست؟
قلب یک عضو عضلانی است که در قفسه سینه قرار دارد و وظیفه اصلی آن پمپاژ خون به سایر اعضا و بافتهای بدن است. این عضو بزرگتر از یک دست است و به صورت مداوم و بیوقفه ضربان میزند. قلب به وسیلهٔ عروق خونی به سایر بخشهای بدن خون رسانی میکند و خون بیاکسیژن را از بافتها جمع آوری کرده و بازگشت میدهد تا مجدداً اکسیژن گیری کند.
قلب به دو بخش اصلی تقسیم میشود: بخش راست و بخش چپ. بخش راست قلب خون بیاکسیژن را از بخش چپ قلب دریافت کرده و آن را به ریهها منتقل میکند تا با اکسیژن پر شود. سپس، بخش چپ قلب این خون با اکسیژن را به سایر اعضا و بافتها انتقال میدهد.
قلب به چند بخش تقسیم می شود؟
قلب به دو بخش اصلی تقسیم میشود: بخش راست و بخش چپ. بخش راست قلب خون بیاکسیژن را از بخش چپ قلب دریافت میکند و آن را به ریهها منتقل میکند تا با اکسیژن پر شود. سپس، بخش چپ قلب این خون با اکسیژن را به سایر اعضا و بافتها انتقال میدهد.
بخش راست قلب
در بخش راست قلب، خون بیاکسیژنی که از اعضا و بافتها به قلب بازگشت میدهد، از طریق دهانه راست وارد میشود. سپس، این خون به بطن راست منتقل میشود. از بطن راست، خون بیاکسیژنی به وسیلهٔ عروق ریوی به ریهها منتقل میشود. در ریهها، خون با اکسیژن غنی میشود و دیوارهٔ عروق ریوی به عنوان محل تبادل گازی عمل میکند. سپس، خون با اکسیژن پر به بخش چپ قلب بازگشت مییابد.
بخش چپ قلب
در بخش چپ قلب، خون با اکسیژن پر از طریق دهانه چپ وارد میشود و به بطن چپ منتقل میشود. از بطن چپ، خون با اکسیژن به وسیلهٔ عروق لگنی به تمامی اعضا و بافتها انتقال مییابد تا اکسیژن و مواد غذایی لازم را به آنها عرضه کند. سپس، خون بیاکسیژنی که مجدداً به قلب بازگشت مییابد، از طریق بخش راست قلب به ریهها منتقل شده و فرآیند پمپاژ خون مجدداً آغاز میشود.
این فرآیند مداوم پمپاژ خون توسط قلب، امکان عرضهٔ اکسیژن و مواد غذایی به تمامی اعضا و بافتهای بدن را فراهم میکند و برای حفظ سلامت و عملکرد صحیح بدن بسیار ضروری است.
ساختار قلب به چه صورتی است؟
قلب یک عضو عضلانی است که به صورت همزمان و بیوقفه ضربان میزند. ساختار قلب شامل چهار بخش اصلی است: دو بطن (بطن راست و بطن چپ) و دو دهانه (دهانه راست و دهانه چپ).
بطن ها
بطنها یکی از بخشهای اصلی ساختار قلب هستند. قلب دارای دو بطن است: بطن راست و بطن چپ.
بطن راست قلب خون بیاکسیژنی را از دهانه راست دریافت میکند. این خون، که از اندامها و بافتهای بدن به قلب بازگشت کرده، حاوی دیاکسید کربن و فراکسیژن کمی اکسیژن است. بطن راست قلب با انقباض عضلات خود، این خون را به ریهها منتقل میکند تا اکسیژن گرفته و دیاکسید کربن را تخلیه کند.
بطن چپ قلب خون با اکسیژن را از ریهها دریافت میکند. این خون، پس از گرفتن اکسیژن از ریهها، حاوی اکسیژن غنی و فراکسیژن کمی دیاکسید کربن است. بطن چپ قلب با انقباض عضلات خود، این خون با اکسیژن را به سایر اعضا و بافتها ارسال میکند تا نیازهای اکسیژنی آنها را برطرف کند.
بطنها نقش بسیار مهمی در عملکرد قلب و پمپاژ خون ایفا میکنند. با انقباض و انبساط بطنها، خون به صورت مداوم و بیوقفه در سراسر بدن جریان پیدا میکند و تأمین اکسیژن و مواد غذایی به اعضا و بافتها را تضمین میکند.
دهانه ها
دهانهها یکی از بخشهای اصلی ساختار قلب هستند. قلب دارای دو دهانه است: دهانه راست و دهانه چپ.
دهانه راست قلب خون بیاکسیژنی را از اندامها و بافتهای بدن جمع آوری میکند. این خون، که حاوی دیاکسید کربن و فراکسیژن کمی اکسیژن است، از طریق دهانه راست به بطن راست قلب وارد میشود. سپس بطن راست با انقباض عضلههای خود، این خون را به ریهها پمپ میکند تا اکسیژن بگیرد و دیاکسید کربن را تخلیه کند.
دهانه چپ قلب خون با اکسیژن را از ریهها دریافت میکند. این خون، پس از گرفتن اکسیژن از ریهها و حاوی اکسیژن غنی و فراکسیژن کمی دیاکسید کربن است، از طریق دهانه چپ به بطن چپ قلب وارد میشود. سپس بطن چپ با انقباض عضلههای خود، این خون با اکسیژن را به سایر اعضا و بافتها ارسال میکند تا نیازهای اکسیژنی آنها را برطرف کند.
دهانهها در جریان خون و عملکرد قلب نقش بسیار مهمی دارند. آنها امکان ورود و خروج خون از قلب را فراهم میکنند و از جریان بهینه خون در سراسر بدن اطمینان میدهند.
عروق و شریان ها
عروق و شریانها نیز جزئی از ساختار قلب هستند و نقش مهمی در حفظ جریان خون به سمت و از قلب ایفا میکنند.
شریانها، عروقی هستند که خون اکسیژندار را از قلب به سایر اعضا و بافتها منتقل میکنند. شریان اصلی بدن که به عنوان شریان بزرگی در نظر گرفته میشود، شریان اورتا نام دارد. این شریان از بطن چپ قلب خارج میشود و با شاخهبندیهای خود به شریانهای کوچکتر تقسیم میشود که به سایر اعضا و بافتها میرسند. در این مسیر، شریانها به عنوان سامانه حملونقل خون اکسیژندار عمل میکنند و برای تأمین نیازهای اکسیژنی اعضا و بافتها، خون را به آنها میرسانند.
عروق، عروقی هستند که خون بیاکسیژن را از اعضا و بافتها به قلب بازگردانده و به ریهها جهت اکسیژنگیری از خون میفرستند. عروق وریدی، عروقی هستند که خون بیاکسیژن را جمعآوری میکنند و به دهانه راست قلب میرسانند. سپس خون از طریق بطن راست قلب به ریهها منتقل میشود تا اکسیژن بگیرد. عروق وریدی بطنی و عروق وریدی بطنی کوچک، عروق وریدی اصلی هستند که خون بیاکسیژن را از بطن راست قلب به ریهها میبرند.
عروق و شریانها در جمعآوری و ارسال خون به سراسر بدن نقش بسیار مهمی دارند و حفظ سلامت آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
دیواره ها
دیوارههای قلبی در ساختار قلب نقش بسیار مهمی ایفا میکنند. قلب دارای چهار دیواره است که تقسیم بندی و عملکرد متفاوتی دارند:
دیواره بین دو بطن قلب: این دیواره، دیواره اصلی قلب است که بین بطن چپ و بطن راست قرار دارد. این دیواره بافت عضلانی ضخیمی است که جداگانه برای هر بطن قلب تشکیل میشود. وظیفه اصلی این دیواره، جدا کردن بطن چپ (که خون با اکسیژن زیاد را دریافت کرده است) از بطن راست (که خون بیاکسیژن را دریافت کرده است) است.
دیواره بین دو دهانه قلب: این دیواره، دیواره بین دهانه راست و دهانه چپ قلب است. این دیواره نیز بافت عضلانی دارد و کمک میکند تا خون اکسیژندار که از دهانه چپ قلب وارد میشود، جدا از خون بیاکسیژنی که از دهانه راست قلب وارد میشود، بماند.
دیواره بین دهانه و بطن قلب: این دیواره، دیواره بین دهانهها و بطنهای متناظر قلب است. این دیواره نیز از بافت عضلانی تشکیل شده است و کمک میکند تا خون بطنها تماما به سمت دهانهها پمپ شود و جلوی برگشت خون به بطنها را میگیرد.
دیواره بین دو دهانه بطنی: این دیواره، دیواره بین دهانه راست و دهانه چپ بطنی است. این دیواره نیز بافت عضلانی دارد و کمک میکند تا خون بطنها به سمت دهانهها پمپ شود و جلوی برگشت خون به بطنها را میگیرد.
دیوارههای قلبی با تقسیم بندی و جداکنندگی داخلی قلب، کمک میکنند تا خون با اکسیژن زیاد و خون بیاکسیژن جداگانه جریان یابند و به طور مؤثر و بهینه جریان خون در ساختار قلب برقرار شود.
هر قلب اندازه و شکلی خاص دارد، اما در کل دارای ساختار پیچیدهای است که امکان عملکرد صحیح و پمپاژ خون به تمامی بخشهای بدن را فراهم میکند.
برای مطالعه بیشتر:
- تپش قلب چیست و علت تپش قلب چیست؟
- ماهیچه قلب چیست و همه چیز درباره ماهیچه قلب!
- التهاب قلب چیست یا میوکاردیت چیست؟
- دریچه قلب چیست و انواع دریچه قلب
سیستم عصبی قلب به چه گونه ای است؟
سیستم عصبی قلب شامل دو بخش اصلی است: سیستم عصبی اتونوم و سیستم عصبی مرکزی. هر دو بخش به طرق مختلف در کنترل فعالیت قلب نقش دارند.
1. سیستم عصبی اتونوم: این سیستم عصبی مسئول کنترل فعالیت قلب به صورت غیرارادی است. دو قسمت اصلی این سیستم عصبی عبارتند از:
- سیستم عصبی اتونوم سمپاتیک: این قسمت از سیستم عصبی اتونوم مسئول افزایش ضربان قلب، افزایش قدرت انقباض قلب و افزایش انقباض عضلات عروق خونی است. عملکرد این قسمت در واکنش به استرس و فعالیت بدنی بیشتر است.
- سیستم عصبی اتونوم پاراسمپاتیک: این قسمت از سیستم عصبی اتونوم مسئول کاهش ضربان قلب، کاهش قدرت انقباض قلب و افزایش انقباض عضلات عروق خونی است. عملکرد این قسمت در واکنش به استراحت و آرامش بیشتر است.
2. سیستم عصبی مرکزی: این سیستم عصبی شامل مغز و نخاع است و نقش مهمی در کنترل فعالیت قلب دارد. مرکز کنترل قلب در قسمتی از مغز به نام هسته قلبی قرار دارد. این مرکز کنترل به وسیله ارسال سیگنالهای عصبی به سیستم عصبی اتونوم، فعالیت قلب را تنظیم میکند.
همچنین، سیستم عصبی قلب با دریافت اطلاعات از سنسورهای مختلفی مانند باروسنسورها (سنسورهای فشار خون) و کمپلکس الکتروفیزیولوژی قلبی (ECG)، اطلاعاتی در مورد وضعیت قلب را دریافت کرده و بر اساس آن تنظیمات لازم را انجام میدهد.
به طور کلی، سیستم عصبی قلب به صورت هماهنگ با سایر سیستمهای بدن، شامل سیستم عصبی اتونوم و سیستم عصبی مرکزی، برای کنترل فعالیت قلب و حفظ تعادل در عملکرد قلب نقش دارد.
شما میتوانید به صورت آنلاین درخواست ویزیت داشته باشید از بهترین متخصص قلب.
قلب انسان چگونه کار می کند؟
قلب انسان به عنوان عضو اصلی سیستم قلبی عروقی، وظیفه پمپاژ و چرخش خون در سراسر بدن را بر عهده دارد. عملکرد قلب به صورت طبیعی و پیوسته از طریق چرخشی از ناحیه بطن چپ به ناحیه بطن راست و با ترتیب معین اتفاق میافتد. در زیر، فرایند عملکرد قلب انسان به طور ساده توضیح داده شده است:
ورود خون: خون از دو راه وارد قلب می شود. خون کثیف (با کمبود اکسیژن و بار اکسیژن را از اندامها حمل میکند) از طریق وریدهای بزرگ به ناحیه بطن راست وارد شده و خون تمیز (با غنی شدن اکسیژن و بار اکسیژن را به اندامها تحویل میدهد) از طریق وریدهای کوچک و وریدهای ریهای به ناحیه بطن چپ وارد میشود.
انقباض بطن: وقتی خون در ناحیه بطن راست جمع میشود، بطن راست قرص میشود و خون به ریهها از طریق شرایین ریهای پمپ میشود. در عین حال، بطن چپ گسترش مییابد و خون به سر و اندامها از طریق شرایین بزرگ پمپ میشود.
عقبکشی بطن: بعد از انقباض، بطن راست و بطن چپ استراحت میکنند و خون از دوباره جمع شدن به سمت آنها بازمیگردد. این فرآیند به عنوان عقبکشی بطن شناخته میشود.
تکرار فرآیند: این فرآیند انقباض و عقبکشی بطنها و جریان خون در سراسر بدن به صورت پیوسته تکرار میشود، تا خون به اندامها برسد و بار اکسیژن و مواد غذایی را تحویل دهد و خون کثیف را برگرداند تا مجدداً اکسیژن گیرد.
این فرآیند عملکرد قلب به طور ساده توصیف شده است. در واقع، قلب با کمک سیستم عصبی قلب و عوامل دیگری مانند هورمونها و فشار خون، به صورت پیچیدهتری کنترل میشود تا عملکرد بهینه را انجام دهد و بدن را تامین کند.
برای مشاوره آنلاین یا حضوری با ایران قلب در ارتباط باشید.
تعداد تپش قلب يا ضربان قلب سالم
تعداد تپش یا ضربان قلب سالم برای بزرگسالان معمولاً در محدوده 60 تا 100 ضربه در دقیقه قرار دارد. اما باید توجه داشت که تعداد تپش قلب ممکن است بسته به شرایط فیزیکی و روانی فرد متغیر باشد. برای مثال، در هنگام ورزش یا استراحت، تعداد تپش قلب ممکن است متفاوت باشد.
همچنین، تعداد تپش قلب ممکن است بین افراد مختلف متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است داشتن تعداد تپش قلب کمتر یا بیشتر از محدوده معمولی را داشته باشند، که ممکن است به عوامل مثل وراثت، سن، سطح فعالیت فیزیکی و سلامت عمومی آنها بستگی داشته باشد.
در هر صورت، اگر شما نگرانی درباره تعداد تپش قلب خود دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا ارزیابی دقیقی از وضعیت قلبی شما داشته باشید.
موقعیت قلب انسان
قلب انسان درون قفسه سینه قرار دارد و در ناحیه سطحی کمربندی قفسه سینه قرار میگیرد. نمایانگر قلب به سمت چپ و کمی به سمت راست از میان سینه است. قلب به صورت میانی و بین ریهها قرار دارد و تحت تأثیر استخوانهای پروستاتیک قفسه سینه و عضلات میانسینه قرار دارد.
قلب انسان از بالا به پایین و از راست به چپ تقسیم میشود. بطن راست قلب در بالای قلب و در سمت راست قرار دارد و بطن چپ قلب در پایین قلب و در سمت چپ قرار دارد. بین دو بطن قلب، سپتوم قلب وجود دارد که آن را به دو نیمکره تقسیم میکند.
همچنین، مجموعهای از عروق خونی و عصبی به قلب متصل است که از طریق آنها خون به قلب رسیده و از آن خارج میشود. این عروق شامل شرایین کرونری (که خون به عضله قلب میرسانند) و وریدهای قلبی (که خون را از قلب به بالا برده و به آن خون برمیگردانند) است.
به طور کلی، قلب انسان درون قفسه سینه قرار دارد و وظیفه پمپاژ خون را برعهده دارد.
لایه های قلب انسان
قلب انسان از سه لایه اصلی تشکیل شده است که عبارتند از:
- لایه خارجی (پریکاردیوم): این لایه یک پوشش نازک و لغزنده است که قلب را از دیگر اعضای داخل قفسه سینه جدا میکند. پریکاردیوم علاوه بر حفاظت قلب، همچنین به عنوان یک محفظه حفاظتی برای قلب عمل میکند و مواد لیفی و مایعات را درون خود جذب میکند.
- لایه میانی (میوکاردیوم): این لایه قلب را تشکیل میدهد و از ماهیچه قلب تشکیل شده است. میوکاردیوم عملکرد اصلی قلب را برعهده دارد، به این معنی که با انقباض و انبساط میوکاردیوم، خون را به سراسر بدن پمپاژ میکند.
- لایه داخلی (اندوکاردیوم): این لایه در تماس مستقیم با خون قرار دارد. اندوکاردیوم یک لایه تکلسی است که از سلولهای صفحهای تشکیل شده است و در دیواره هر دو بطن و هر دو دهانه قلب وجود دارد. این لایه باعث ایجاد سطح صاف برای جریان خون در داخل قلب میشود.
این سه لایه با هم تعامل کرده و هماهنگی بین آنها به عمل میآید تا قلب بتواند به صورت مؤثر و بهینه خون را در سراسر بدن پمپاژ کند.
دریچه های قلب انسان
قلب انسان دارای چهار دریچه است که وظیفه کنترل جریان خون در درون قلب را بر عهده دارند. دریچههای قلب عبارتند از:
- دریچه دوپلیکس (دریچه دوطرفه): این دریچه بین دو دهانه (بطن و دهانه) قلب قرار دارد. وظیفه آن ایجاد مرز بین دهانه و بطن قلب است و جلوگیری از برگشت خون از بطن به دهانه را تضمین میکند. در زمان انبساط قلب، این دریچه باز شده و خون از دهانه وارد بطن میشود، و در زمان انقباض قلب، این دریچه بسته میشود تا جلوگیری از برگشت خون به دهانه.
- دریچه اُرد (دریچه سهپروانهای): این دریچه بین دو دهانه (بطن و دهانه) قلب قرار دارد. ساختار آن شبیه به سه پروانه است و به همین دلیل به این نام معروف است. وظیفه این دریچه کنترل جریان خون از دهانه به بطن قلب است. در زمان انبساط قلب، این دریچه باز شده و خون از دهانه وارد بطن میشود، و در زمان انقباض قلب، این دریچه بسته میشود تا جلوگیری از برگشت خون به دهانه.
- دریچه آئورت (دریچه یا پروانهای بزرگ): این دریچه بین بطن راست و شریان آئورت قرار دارد. وظیفه این دریچه کنترل جریان خون از بطن راست به شریان آئورت است. در زمان انقباض قلب، این دریچه باز شده و خون از بطن راست به سمت شریان آئورت پمپاژ میشود، و در زمان انبساط قلب، این دریچه بسته میشود تا جلوگیری از برگشت خون به بطن راست.
- دریچه پولمونری (دریچه یا پروانهای کوچک): این دریچه بین بطن چپ و شریان پولمونری قرار دارد. وظیفه این دریچه کنترل جریان خون از بطن چپ به شریان پولمونری است. در زمان انقباض قلب، این دریچه باز شده و خون از بطن چپ به سمت شریان پولمونری پمپاژ میشود، و در زمان انبساط قلب، این دریچه بسته میشود تا جلوگیری از برگشت خون به بطن چپ.
این دریچهها با تغییرات فشار درون قلب و با حرکت انقباضی و انبساطی قلب هماهنگی میکنند تا جریان خون به صورت منظم و بهینه در سراسر قلب و بدن رخ دهد.
وظیفه قلب چیست؟
وظیفه قلب انجام عملیات پمپاژ خون در سراسر بدن است. قلب به عنوان عضوی عضلانی و پمپ قوی عمل میکند که خون را از ریهها جمعآوری کرده و به کلیه سلولها و اعضا از طریق شریانها تحویل میدهد. به طور خلاصه، وظیفه اصلی قلب عبارت است از:
- پمپاژ خون: قلب با انقباض و انبساط متوالی بطنها و دهانهها، خون را به آرامی و قدرتمند به سراسر بدن پمپاژ میکند. این عمل به تأمین نیازهای بدن از اکسیژن و مواد غذایی و همچنین برداشت مواد زائد و دیاکسیدکربن از اعضا کمک میکند.
- تأمین اکسیژن: قلب با پمپاژ خون اکسیژندار به سراسر بدن، از جمله به مغز، عضلات، کبد و سایر اعضا، امکان تأمین اکسیژن برای فعالیتهای ضروری بدن را فراهم میکند.
- حذف دیاکسیدکربن: قلب با جمعآوری خون دیاکسیدی از اعضا و انتقال آن به ریهها، به خروج دیاکسیدکربن از بدن کمک میکند و بازیابی خون اکسیژندار از ریهها را ممکن میسازد.
- حمل مواد غذایی و مواد زائد: قلب با پمپاژ خون، مواد غذایی از روده و ترشحات زائد را از کبد و کلیهها حمل و به محل مناسب برای تجزیه و تفکیک هدایت میکند.
به طور کلی، قلب به عنوان مرکز اصلی سیستم گردش خون، وظیفه تأمین نیازهای بدن از اکسیژن و مواد غذایی، حفظ تعادل داخلی و حذف مواد زائد را برعهده دارد.
شما میتوانید به صورت آنلاین درخواست ویزیت داشته باشید از بهترین متخصص قلب.
برای مطالعه بیشتر:
- تپش قلب چیست و علت تپش قلب چیست؟
- ماهیچه قلب چیست و همه چیز درباره ماهیچه قلب!
- التهاب قلب چیست یا میوکاردیت چیست؟
- دریچه قلب چیست و انواع دریچه قلب
