فودریچههای قلبی ساختارهایی هستند که در داخل قلب قرار دارند و وظیفه کنترل جریان خون را بین بخشهای مختلف قلب انجام میدهند. چهار دریچه قلبی وجود دارد که این چهار دریچه قلب از یک سری پردههای بافتی نازک ولی محکم تشکیل شدهاند. با پمپ کردن خون توسط قلب، باز و بسته میشوند. عملکرد این دریچههای قلبی باید به صورت صحیح انجام شود، بخاطر اینکه برای جریان صحیح خون در قلب ضروری است. زمانی که در هر ضربان، دریچههای قلبی شما به سمت جلو و عقب تحت کشش قرار میگیرند، دارواقع کار پُرفشاری را انجام میدهند.
دریچه قلب چیست؟
دریچه قلب، ساختاری توپولوژیک است که در داخل قلب واقع شده و وظیفه کنترل جریان خون بین بخشهای مختلف قلب را بر عهده دارد. دریچههای قلب از بافتی برگشتپذیر تشکیل شدهاند که باز و بسته شدن آنها، جریان خون را از راههای مشخصی عبور میدهند. هدف اصلی این دریچهها، جلوگیری از برگشت خون به سمت قبلی و حفظ جریان دو جهته و متعادل درون قلب است.
درمان واریس برای همیشه – دکتر احمد تشکری بهشتی
انواع دریچه قلب
همانطور که در قسمت بالا گفته شد، قلب دارای چهار دریچه است که عبارتند از:
دریچه میترال
دریچه میترال یا دریچه میترالی (Mitral Valve) یکی از چهار دریچه قلب است که در بین دو بخش از قلب، یعنی بطن چپ و دهانه بطن چپ قرار دارد. این دریچه به شکل دو پتال (پروانه) است و برای کنترل جریان خون از بطن چپ به دهانه بطن چپ مسئول است.
وظیفه اصلی دریچه میترال، جلوگیری از برگشت خون به عقب از بطن چپ به دهانه بطن چپ است. وقتی قلب به حالت انقباض میرسد و بطن چپ خون را به بیرون پمپ میکند، دریچه میترال باز میشود و خون از طریق آن به سمت دهانه بطن چپ حرکت میکند. سپس دریچه میترال بسته میشود تا جلوی برگشت خون به بطن چپ را بگیرد. این فرآیند جلوگیری از برگشت خون به عقب، حفظ جریان خون به سمت بخشهای دیگر قلب و بدن را تضمین میکند.
اختلالات دریچه میترال میتواند باعث بروز مشکلات قلبی شود. برخی از این اختلالات شامل دریچه میترال تنگ (Mitral Stenosis)، دریچه میترال ناکافی (Mitral Regurgitation) و دریچه میترال پرولاپس (Mitral Valve Prolapse) میشوند. در صورت وجود هر یک از این اختلالات، عمل جراحی یا درمان دارویی ممکن است لازم باشد تا عملکرد درست دریچه میترال و جریان خون منظم در قلب حفظ شود.
دریچه آئورت
دریچه آئورت یا دریچه آئورتی (Aortic Valve) یکی از چهار دریچه قلب است که در بین بطن چپ و شریان آئورت قرار دارد. این دریچه برای کنترل جریان خون از بطن چپ به شریان آئورت و به سمت بخشهای دیگر بدن مسئول است.
وظیفه اصلی دریچه آئورت، جلوگیری از برگشت خون به عقب از شریان آئورت به بطن چپ است. وقتی قلب به حالت انقباض میرسد و بطن چپ خون را به شریان آئورت پمپ میکند، دریچه آئورت باز میشود و خون از طریق آن به سمت شریان آئورت و سایر شریانها حرکت میکند. سپس دریچه آئورت بسته میشود تا جلوی برگشت خون به بطن چپ را بگیرد. این فرآیند جلوگیری از برگشت خون به عقب، حفظ جریان خون به سمت بخشهای دیگر قلب و بدن را تضمین میکند.
اختلالات دریچه آئورت میتواند باعث بروز مشکلات قلبی شود. برخی از این اختلالات شامل دریچه آئورت تنگ (Aortic Stenosis)، دریچه آئورت ناکافی (Aortic Regurgitation) و دریچه آئورت پرولاپس (Aortic Valve Prolapse) میشوند. در صورت وجود هر یک از این اختلالات، عمل جراحی یا درمان دارویی ممکن است لازم باشد تا عملکرد درست دریچه آئورت و جریان خون منظم در قلب حفظ شود.
دریچه پولمونری
دریچه پولمونری یا دریچه پولمونری (Pulmonary Valve) یکی از چهار دریچه قلب است که در بین بطن راست و شریان ریه قرار دارد. این دریچه برای کنترل جریان خون از بطن راست به شریان ریه و به سمت ریهها مسئول است.
وظیفه اصلی دریچه پولمونری، جلوگیری از برگشت خون به عقب از شریان ریه به بطن راست است. وقتی قلب به حالت انقباض میرسد و بطن راست خون را به شریان ریه پمپ میکند، دریچه پولمونری باز میشود و خون از طریق آن به سمت شریان ریه و ریهها حرکت میکند. سپس دریچه پولمونری بسته میشود تا جلوی برگشت خون به بطن راست را بگیرد. این فرآیند جلوگیری از برگشت خون به عقب، حفظ جریان خون به سمت بخشهای دیگر قلب و بدن را تضمین میکند.
اختلالات دریچه پولمونری میتواند باعث بروز مشکلات قلبی شود. برخی از این اختلالات شامل دریچه پولمونری تنگ (Pulmonary Stenosis) و دریچه پولمونری ناکافی (Pulmonary Regurgitation) میشوند. در صورت وجود هر یک از این اختلالات، عمل جراحی یا درمان دارویی ممکن است لازم باشد تا عملکرد درست دریچه پولمونری و جریان خون منظم در قلب حفظ شود.
دریچه آئورا
دریچه آئورا (Tricuspid Valve) یا دریچه سه لتی یکی از چهار دریچه قلب است که در بین بطن راست و دهانه ورودی بطن راست قرار دارد. این دریچه دارای سه کرک (لت) است که باز و بسته میشوند تا جلوی برگشت خون به عقب از بطن راست به دهانه ورودی بطن راست را بگیرند.
وظیفه اصلی دریچه سه لتی، جلوگیری از برگشت خون به عقب از بطن راست به دهانه ورودی بطن راست است. وقتی قلب به حالت انقباض میرسد و بطن راست خون را به دهانه ورودی بطن راست پمپ میکند، دریچه سه لتی باز میشود و خون از طریق آن به سمت دهانه ورودی بطن راست حرکت میکند. سپس دریچه سه لتی بسته میشود تا جلوی برگشت خون به عقب را بگیرد و از عقبراندن خون به بطن راست جلوگیری کند.
اختلالات دریچه سه لتی میتواند باعث بروز مشکلات قلبی شود. برخی از این اختلالات شامل دریچه سه لتی ناکافی (Tricuspid Regurgitation) و دریچه سه لتی تنگ (Tricuspid Stenosis) میشوند. در صورت وجود هر یک از این اختلالات، عمل جراحی یا درمان دارویی ممکن است لازم باشد تا عملکرد درست دریچه سه لتی و جریان خون منظم در قلب حفظ شود.
هریک از این دریچهها دارای ساختار و عملکرد خاصی هستند و هماهنگی در کارکرد صحیح آنها برای حفظ جریان خون صحیح در قلب بسیار اهمیت دارد.
درمان واریس برای همیشه – دکتر احمد تشکری بهشتی
دریچههای قلبی در حفظ جریان خون به سمت درست و جلوگیری از برگشت خون به بخشهای قلب، نقش بسیار مهمی دارند. هرگونه خلل در عملکرد این دریچهها میتواند منجر به مشکلات قلبی شود و نیاز به درمان داشته باشد.
برای مشاوره آنلاین یا حضوری با ایران قلب در ارتباط باشید.
نکاتی درباره دریچه قلب
دریچههای قلبی یک نقش بسیار مهم در عملکرد صحیح قلب و جریان خون دارند. برخی از اطلاعات و نکات مهم درباره دریچههای قلب، به شرح زیر است:
- عملکرد دریچهها: دریچههای قلبی باز و بسته شدن به منظور کنترل جریان خون در قلب استفاده میشوند. آنها باز میشوند تا خون به سمت راههای خونی برود و بسته میشوند تا جلوگیری از برگشت خون به ناحیههای قبلی شود.
- ساختار دریچهها: دریچههای قلبی از صفحههایی تشکیل شدهاند که به عنوان صفحات دریچه شناخته میشوند. این صفحهها باز و بسته میشوند و جریان خون را کنترل میکنند. ساختار صفحهها بسته به نوع دریچه متفاوت است.
- تنظیم کننده جریان: دریچههای قلبی تنظیم کننده جریان خون از یک بخش قلبی به بخش دیگر هستند. آنها باز میشوند تا جریان خون را از بخشی به بخش دیگر اجازه دهند و بسته میشوند تا جلوگیری از برگشت خون به بخش قبلی شود.
- اختلالات دریچههای قلبی: مشکلات دریچههای قلبی ممکن است باعث اختلال در عملکرد قلب و جریان خون شود. برخی از اختلالات شامل تنگی دریچه، نشت دریچه، التهاب دریچه و ضعف عملکرد دریچه میشوند. این مشکلات ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.
- عمل جایگزینی دریچه: در برخی از موارد، در صورت خرابی شدید یا نامناسب بودن دریچه قلبی، عمل جایگزینی دریچه قلبی ممکن است لازم شود. این عمل جراحی قلبی پیچیده است و معمولاً در صورت عدم کارایی دریچه قلبی انجام میشود.
- رعایت سلامت دریچهها: برای حفظ سلامت دریچههای قلبی، مواردی مانند سالمندی مناسب، فعالیت بدنی منظم، مراقبت از سیستم قلبی، از جمله کنترل فشار خون و چربی خون، و مصرف یک رژیم غذایی سالم میتواند مفید باشد.
اطلاعات درباره دریچههای قلبی مهم برای درک بهتر عملکرد قلب و اهمیت حفظ سلامت قلب است. در صورتی که مشکلی در عملکرد دریچه قلبی خود تشخیص دادید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب ارائه شود.
مشکلات دریچه قلب
مشکلات دریچه قلبی میتوانند به علت عوامل مختلفی ایجاد شوند و توانایی دریچهها در باز و بسته شدن صحیح را تحت تأثیر قرار دهند. برخی از مشکلات دریچه قلبی عبارتند از:
تنگی دریچه قلب
تنگی دریچه (Stenosis): این مشکل اغلب به دلیل تراکم و ضخامت صفحات دریچه رخ میدهد که منجر به محدود شدن جریان خون میشود. این مشکل میتواند در دریچههای مختلفی از قلب ایجاد شود، از جمله دریچههای میترال و آئورت.
نشست دریچه قلب
نشت دریچه (Regurgitation): در این حالت، دریچه قلبی قادر به بسته شدن کامل نیست و در نتیجه بخشی از خون به سمت ناحیه قبلی باز میگردد. این مشکل میتواند باعث افزایش حجم و فشار خون در قلب شود.
ضعف عملکرد دریچه قلب
ضعف عملکرد دریچه (Valve Prolapse): در این حالت، صفحات دریچه قلبی به ناحیه قبلی باز میگردند و به صورت غیرطبیعی به دیواره قلب میچسبند. این مشکل معمولاً در دریچه میترال رخ میدهد و میتواند منجر به نشت خون شود.
التهاب دریچه قلب
التهاب دریچه (Endocarditis): این التهاب میتواند در نتیجه عفونت باکتریایی یا ویروسی رخ دهد. التهاب دریچه میتواند باعث تغییر در ساختار و عملکرد طبیعی دریچه شود.
دریچه مصنوعی
دریچه مصنوعی: در برخی از موارد، دریچه قلبی ممکن است به دلیل اختلالات جدی نیاز به جایگزینی داشته باشد. در این صورت، دریچه مصنوعی که از جنس مصنوعی ساخته شده است، جایگزین دریچه قلبی معیوب میشود.
تشخیص و درمان مشکلات دریچه قلبی نیازمند مراجعه به یک پزشک فوق تخصص قلب است. پزشک شما با استفاده از انواع تستها و تصویربرداری مانند اکوکاردیوگرافی، رادیوگرافی قلبی و آنژیوگرافی میتواند تشخیص دقیق را برای شما قرار دهد و روشهای درمانی مناسب را تعیین کند.
شما میتوانید با مطالعه مقاله: بیماری قلبی چیست و آشنایی با انواع بیماری قلبی، درباره بیماریهای قلبی اطلاعات مفیدی کسب کنید.
چه چیزی باعث می شود که مشکلات دریچه ای به وجود بیاد؟
مشکلات دریچه قلبی ممکن است به علت عوامل مختلفی به وجود بیایند. برخی از عوامل عمده شامل:
- استنشاق روماتیسمی: این بیماری ناشی از عفونت باکتریایی حلق و گلو است. در صورت عدم درمان صحیح، میتواند به آسیب دریچههای قلبی منجر شود.
- عوامل تولیدی: برخی از مشکلات دریچه قلبی میتوانند از بدو تولد (عوامل تولیدی) ناشی شوند. این مشکلات میتوانند به دلیل عیبهای ژنتیکی یا تشکیل نادرست دریچه قلبی در دوران جنینی رخ دهند.
- عوامل عفونی: التهاب دریچه قلبی (Endocarditis) میتواند ناشی از عفونت باکتریایی یا ویروسی باشد. این عفونت میتواند باعث آسیب به دریچه قلبی شود و منجر به مشکلات دریچه قلبی گردد.
- عوامل خریداری شده: مشکلات دریچه قلبی ممکن است ناشی از عوامل خریداری شده مانند آترواسکلروزیس (تجمع چربی و کلسیم در دریچهها)، ضایعات آتروماتوزیک (تودههای پلاکتی در دریچهها) یا تروما (صدمات فیزیکی به دریچهها) باشد.
- بیماریهای دیگر: برخی از بیماریهای دیگر مانند بیماریهای روماتیسمی و بیماریهای التهابی میتوانند منجر به آسیب در دریچههای قلبی شوند.
- عوامل دیگر: عوامل دیگری مانند عوامل خوردنی (مثل سدیم در اغذیه)، عوامل محیطی (مثل سیگار) و عوامل خریداری شده دیگر (مثل دیابت) نیز میتوانند به مشکلات دریچه قلبی مرتبط باشند. مشکل مادرزادی در دریچه قلب که ترمیم نشده و بعدهها باعث بروز مشکلات قلبی شده است. بالا رفتن سن که باعث ضعیف شدن یا سخت شدن دریچهها میشود.
تشخیص دقیق علت مشکلات دریچه قلبی نیازمند ارزیابی توسط پزشک قلب و عروق است. او با استفاده از تستها و تصویربرداری مناسب میتواند علت را شناسایی کرده و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
درمان واریس برای همیشه – دکتر احمد تشکری بهشتی
نکاتی در رابطه با عمل دریچه قلب
عمل دریچه قلب یک روش جراحی است که برای ترمیم یا جایگزینی دریچههای قلبی خراب یا ناسالم استفاده میشود. در ادامه، برخی از نکات مهم درباره عمل دریچه قلب را بررسی میکنیم:
نوع عمل: دریچه قلب ممکن است ترمیم شود (با استفاده از ترمیم دریچه موجود) یا جایگزینی شود (با استفاده از دریچه مصنوعی یا دریچه از دیگر افراد). تصمیم درباره نوع عمل دریچه قلب بستگی به وضعیت بیمار و نوع خرابی دارد.
روش جراحی: عمل دریچه قلب ممکن است به صورت باز (با برش قفسه سینه) یا به صورت بسته (با استفاده از روشهای جراحی کمتر تهاجمی) انجام شود. روش جراحی مورد استفاده بستگی به وضعیت بیمار و توصیه پزشک دارد.
بیهوشی: عمل دریچه قلب تحت بیهوشی کامل انجام میشود. بیهوشی میتواند عمومی باشد (با استفاده از داروها و گازهای آنستزی) یا موضعی (با استفاده از مواد مخدر در منطقه محل عمل جراحی) باشد.
مدت زمان و بازسازی: طول عمل دریچه قلب ممکن است متفاوت باشد و بستگی به پیچیدگی خرابی و نوع عمل دارد. پس از عمل، بیمار نیاز به بازیابی و بازسازی است که شامل مراقبتهای پس از عمل و فیزیوتراپی میشود.
عوارض و ریسکها: همانند هر عمل جراحی دیگری، عمل دریچه قلب نیز دارای عوارض و ریسکهای خاصی است که ممکن است شامل عفونت، خونریزی، تشکیل لخته خون، عوارض آنستزی و احتمال واکنشهای آلرژیک باشد.
قبل از تصمیم به عمل دریچه قلب، باید با پزشک خود درباره جزئیات عمل، مزایا، عوارض و پیامدهای ممکن صحبت کنید. او میتواند شما را راهنمایی کند و بهترین تصمیم را برای شما بگیرد.
مقاله: همه چیز درباره عمل قلب باز ؛ شما میتوانید با مطالعه این مقاله، اطلاعات بیشتری درباره عمل قلب باز کسب کنید.
تعویض دریچه قلب چگونه است؟
تعویض دریچه قلب یک روش جراحی پیچیده است که به طور کلی به صورت زیر انجام میشود:
- بیهوشی: ابتدا بیمار تحت بیهوشی کامل قرار میگیرد تا در طول عمل جراحی هیچ درد یا عذابی را تجربه نکند.
- دسترسی به قفسه سینه: جراح یک برش در ناحیه قفسه سینه ایجاد میکند تا به قلب دسترسی پیدا کند. این برش معمولاً در لبه پایین قفسه سینه صورت میگیرد.
- توقف قلب: پس از دسترسی به قلب، جراح باید قلب را متوقف کند تا بتواند به دریچه قلب دسترسی داشته باشد. برای این منظور، از یک دستگاه قلب و ریه مصنوعی استفاده میشود که خون را به جای قلب پمپاژ میکند.
- باز کردن قلب: جراح دریچه قلب خراب را باز میکند و به طور کامل آن را برمیدارد. این مرحله به دقت بالا انجام میشود تا جایگزینی دقیق صورت بگیرد.
- نصب دریچه قلب جدید: در این مرحله، دریچه قلب جدید به جای دریچه قلب قبلی قرار میگیرد. این دریچه ممکن است مصنوعی باشد یا از دیگر افرادی که در زمان مرگ خود درخواست کردهاند، استخراج شود.
- بستن قلب: پس از نصب دریچه قلب جدید، جراح قلب را مجدداً میبندد و قلب را به کار میاندازد.
- بازیابی: پس از عمل جراحی، بیمار به بخش بازیابی منتقل میشود تا در طول چند روز اول پس از عمل جراحی، مراقبت و نظارت دقیقی انجام شود.
تعویض دریچه قلب یک روند پیچیده است و نیازمند تخصص و تجربه جراحان قلب است. همچنین، هر بیمار وضعیت خاص خود را دارد، بنابراین تصمیم نهایی در مورد تعویض دریچه قلب باید توسط تیم پزشکی مربوطه گرفته شود.
علائم گشادی دریچه قلب
گشادی دریچه قلب ممکن است برخی از علائم زیر را نشان دهد:
- ضعف و خستگی بیش از حد: افرادی که دریچه قلبشان گشاد است، ممکن است احساس خستگی و ضعف بیش از حد کنند، حتی با فعالیتهای روزمره معمول.
- تنگی نفس: افرادی که دریچه قلبشان گشاد است، ممکن است به سختی نفس بکشند و احساس تنگی نفس کنند، به ویژه در هنگام فعالیت فیزیکی.
- ضربان قلب نامنظم: گشادی دریچه قلب میتواند باعث تغییرات در ضربان قلب شود، مانند ضربان نامنظم یا تند و نامتعادل.
- وزوز قلب: بعضی افراد ممکن است صدای وزوز یا سوت قلب خود را درک کنند که ممکن است نشانه گشادی دریچه قلب باشد.
- احساس درد در قفسه سینه: در برخی از موارد، گشادی دریچه قلب میتواند باعث درد در قفسه سینه شود، به خصوص در هنگام فعالیت فیزیکی یا استراحت ناگهانی.
- تپش قلب غیرطبیعی: بعضی افراد ممکن است تپش قلب غیرطبیعی یا احساس ضربان قلب بیقاعده را تجربه کنند.
اگر شما یا کسی در اطرافتان این علائم را تجربه میکنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان گشادی دریچه قلب توسط تیم پزشکی فوق تخصص قلب صورت میگیرد.
شما میتوانید به صورت آنلاین درخواست ویزیت داشته باشید از بهترین متخصص قلب.
برای کسب دانش بیشتر: تفاوت متخصص قلب و فوق تخصص قلب، شما با مطالعه این مقاله میتوانید به درک کاملی از تفاوت این برسید.
