کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب چیست

کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب یکی از اختلالات مهم قلبی است که می‌تواند به تدریج یا ناگهانی عملکرد قلب را مختل کند. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که ماهیچه قلب توانایی طبیعی خود برای پمپاژ خون به سایر اندام‌های بدن را از دست می‌دهد و به مرور زمان منجر به نارسایی قلبی می‌شود. علائم کاردیومیوپاتی شامل تنگی نفس، خستگی، و ضربان قلب نامنظم است و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، می‌تواند خطرات جدی برای سلامت فرد ایجاد کند.

دلایل بروز کاردیومیوپاتی متنوع هستند و از عوامل ژنتیکی و ارثی گرفته تا بیماری‌های مزمن نظیر فشار خون بالا، دیابت و عفونت‌های ویروسی می‌توانند در توسعه این بیماری نقش داشته باشند. روش‌های درمانی متعددی برای کنترل و بهبود وضعیت این بیماران وجود دارد که شامل دارو درمانی، تغییر سبک زندگی و در موارد پیشرفته‌تر استفاده از دستگاه‌های کمک پمپاژ قلب یا حتی پیوند قلب می‌شود. درک بهتر این بیماری و آگاهی از علائم آن، می‌تواند گامی مؤثر در جهت پیشگیری از عوارض جدی‌تر باشد.

برای مشاوره آنلاین یا حضوری با ایران قلب در ارتباط باشید.

کاردیومیوپاتی چیست؟

کاردیومیوپاتی نوعی بیماری قلبی است که در آن ماهیچه قلب به طور غیرطبیعی تغییر می‌کند و باعث می‌شود قلب توانایی خود را برای پمپاژ خون به طور موثر از دست بدهد. این بیماری می‌تواند به علت عوامل مختلفی نظیر ژنتیک، بیماری‌های زمینه‌ای مانند فشار خون بالا، دیابت، یا عفونت‌های ویروسی بروز کند. کاردیومیوپاتی به چند دسته مختلف از جمله کاردیومیوپاتی اتساعی (که در آن قلب بزرگ و ضعیف می‌شود)، هیپرتروفیک (که در آن دیواره‌های قلب ضخیم می‌شوند) و محدودکننده (که در آن قلب سفت و انعطاف‌ناپذیر می‌شود) تقسیم می‌شود. در صورت عدم درمان، این بیماری می‌تواند منجر به نارسایی قلبی، آریتمی‌ها، و حتی مرگ ناگهانی شود.

انواع کاردیومیوپاتی

کاردیومیوپاتی به چند نوع اصلی تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و به شکل متفاوتی عملکرد قلب را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این انواع عبارتند از:

• کاردیومیوپاتی اتساعی (Dilated Cardiomyopathy)
• کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (Hypertrophic Cardiomyopathy)
• کاردیومیوپاتی محدودکننده (Restrictive Cardiomyopathy)
• کاردیومیوپاتی آریتموژنیک بطن راست (Arrhythmogenic Right Ventricular Cardiomyopathy)
• کاردیومیوپاتی پیرامترزاری (Peripartum Cardiomyopathy)

کاردیومیوپاتی اتساعی چیست؟

کاردیومیوپاتی اتساعی (Dilated Cardiomyopathy) نوعی بیماری قلبی است که در آن بطن‌های قلب، به‌ویژه بطن چپ، بزرگ و ضعیف می‌شوند و توانایی خود را برای پمپاژ خون به طور مؤثر از دست می‌دهند. در این وضعیت، دیواره‌های قلب نازک شده و اتساع پیدا می‌کنند، که باعث می‌شود خون به‌خوبی در سراسر بدن جریان نداشته باشد. این مشکل می‌تواند به نارسایی قلبی، آریتمی‌ها (ضربان‌های نامنظم قلب)، و حتی مرگ ناگهانی منجر شود. از جمله علائم این بیماری می‌توان به تنگی نفس، خستگی، ورم در پاها و مچ‌ها، و کاهش توانایی در انجام فعالیت‌های روزانه اشاره کرد.

علل بروز کاردیومیوپاتی اتساعی متنوع است و می‌تواند شامل عوامل ژنتیکی، مصرف زیاد الکل، عفونت‌های ویروسی، بیماری‌های خودایمنی و فشار خون بالا باشد. همچنین، برخی از داروها و درمان‌های شیمی‌درمانی نیز ممکن است به این بیماری منجر شوند. در موارد بسیاری، دلیل اصلی بروز این بیماری ناشناخته باقی می‌ماند. درمان کاردیومیوپاتی اتساعی شامل دارو درمانی، تغییر سبک زندگی، استفاده از دستگاه‌های پشتیبان قلب، و در موارد شدید، پیوند قلب است. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش خطرات جدی این بیماری کمک کند.

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک چیست؟

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (Hypertrophic Cardiomyopathy) یک بیماری قلبی ارثی است که در آن دیواره‌های ماهیچه‌ای قلب، به‌ویژه بطن چپ، به طور غیرطبیعی ضخیم می‌شوند. این ضخامت بیش از حد می‌تواند باعث انسداد جریان خون از قلب به بقیه بدن شود و عملکرد قلب را دچار اختلال کند. در برخی موارد، این بیماری بدون انسداد جریان خون است، اما همچنان باعث سفت شدن دیواره‌های قلب می‌شود که مانع پر شدن مناسب قلب از خون می‌گردد. بیماران مبتلا به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک معمولاً علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، خستگی و ضربان قلب نامنظم (آریتمی) را تجربه می‌کنند و در موارد شدید، این بیماری می‌تواند منجر به مرگ ناگهانی، به‌ویژه در افراد جوان و ورزشکاران، شود.

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک به دلیل جهش‌های ژنتیکی در پروتئین‌های خاص ماهیچه‌ای قلب به وجود می‌آید و معمولاً به صورت ارثی در خانواده‌ها منتقل می‌شود. تشخیص این بیماری معمولاً از طریق اکوکاردیوگرافی، MRI قلب یا آزمایش‌های ژنتیکی انجام می‌شود. روش‌های درمانی شامل داروهایی برای کاهش علائم، اجتناب از ورزش‌های شدید، و در برخی موارد، جراحی برای کاهش ضخامت دیواره قلب است. همچنین، برخی از بیماران ممکن است نیاز به دستگاه‌های کنترل ضربان قلب یا دفیبریلاتور داشته باشند تا خطر مرگ ناگهانی کاهش یابد.

کاردیومیوپاتی محدودکننده چیست؟

کاردیومیوپاتی محدودکننده (Restrictive Cardiomyopathy) نوعی نادر از بیماری قلبی است که در آن دیواره‌های قلب سفت و انعطاف‌ناپذیر می‌شوند، اما ضخامت آن‌ها تغییری نمی‌کند. این سفتی باعث می‌شود قلب نتواند به‌درستی از خون پر شود، زیرا دیواره‌ها قابلیت ارتجاعی لازم برای انبساط کامل را ندارند. این امر منجر به کاهش حجم خون پمپاژ شده از قلب و تجمع خون در قسمت‌های مختلف بدن می‌شود. کاردیومیوپاتی محدودکننده معمولاً با نارسایی قلبی همراه است و می‌تواند علائمی مانند تنگی نفس، خستگی، ورم در پاها و شکم، و ضربان قلب نامنظم ایجاد کند.

علت اصلی این بیماری معمولاً ناشی از رسوب مواد غیرطبیعی مانند پروتئین‌های آمیلوئید (آمیلوئیدوز)، فیبروز قلبی، یا بیماری‌های مزمن التهابی و عفونی است. همچنین، برخی از موارد کاردیومیوپاتی محدودکننده بدون علت مشخص بروز می‌کنند. تشخیص این بیماری اغلب با اکوکاردیوگرافی، MRI قلب و نمونه‌برداری از بافت قلب انجام می‌شود. درمان کاردیومیوپاتی محدودکننده معمولاً بر مدیریت علائم و جلوگیری از پیشرفت نارسایی قلبی متمرکز است و شامل داروهای مدر، داروهای ضد آریتمی، و در موارد شدید، پیوند قلب می‌شود.

کاردیومیوپاتی آریتموژنیک بطن راست چیست؟

کاردیومیوپاتی آریتموژنیک بطن راست (Arrhythmogenic Right Ventricular Cardiomyopathy - ARVC) یک بیماری نادر و ارثی قلبی است که در آن سلول‌های ماهیچه‌ای بطن راست قلب به تدریج با بافت چربی و فیبروزی جایگزین می‌شوند. این تغییرات ساختاری در بطن راست باعث تضعیف عملکرد آن می‌شود و می‌تواند منجر به آریتمی‌های جدی و خطرناک، از جمله ضربان قلب نامنظم، شود. ARVC معمولاً در افراد جوان، به‌ویژه ورزشکاران، دیده می‌شود و ممکن است با مرگ ناگهانی در ارتباط باشد، زیرا آریتمی‌های ناشی از این بیماری می‌توانند در حین فعالیت‌های بدنی شدت بگیرند.

این بیماری عمدتاً به دلیل جهش‌های ژنتیکی ایجاد می‌شود و می‌تواند در خانواده‌ها به صورت ارثی منتقل شود. ARVC معمولاً از طریق آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI قلب، اکوکاردیوگرافی، و الکتروکاردیوگرام (ECG) تشخیص داده می‌شود. در برخی موارد، آزمایش‌های ژنتیکی نیز برای تأیید تشخیص انجام می‌شود. درمان این بیماری بیشتر بر مدیریت آریتمی‌ها و پیشگیری از خطرات ناگهانی متمرکز است و شامل داروهای ضد آریتمی، استفاده از دفیبریلاتور قابل کاشت (ICD) و اجتناب از فعالیت‌های ورزشی سنگین است. در موارد شدید، بیمار ممکن است نیاز به پیوند قلب داشته باشد.

کاردیومیوپاتی پیرامترزاری چیست؟

کاردیومیوپاتی پیرامترزاری (Peripartum Cardiomyopathy - PPCM) نوعی نادر از نارسایی قلبی است که در اواخر دوران بارداری یا در ماه‌های اولیه پس از زایمان رخ می‌دهد. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که ماهیچه قلب، به‌ویژه بطن چپ، ضعیف می‌شود و توانایی خود برای پمپاژ مؤثر خون را از دست می‌دهد. PPCM علائمی مانند تنگی نفس، ورم در پاها و مچ‌ها، خستگی شدید، و افزایش ضربان قلب ایجاد می‌کند که اغلب با علائم طبیعی بارداری اشتباه گرفته می‌شود. این بیماری می‌تواند به سرعت پیشرفت کند و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، ممکن است به نارسایی قلبی شدید و حتی مرگ منجر شود.

علت دقیق کاردیومیوپاتی پیرامترزاری مشخص نیست، اما عواملی مانند فشار خون بالا، سن بالای مادر، چندقلوزایی، و سابقه بیماری‌های قلبی می‌توانند خطر ابتلا به آن را افزایش دهند. تشخیص این بیماری معمولاً از طریق اکوکاردیوگرافی و آزمایش‌های خون انجام می‌شود. درمان شامل داروهای مدر، مهارکننده‌های ACE، داروهای ضد انعقاد خون و در موارد شدید، استفاده از دستگاه‌های کمکی پمپاژ قلب یا پیوند قلب است. در بسیاری از موارد، عملکرد قلب پس از درمان بهبود می‌یابد، اما برخی زنان ممکن است به نارسایی قلبی مزمن دچار شوند و نیاز به مراقبت طولانی‌مدت داشته باشند.

هر کدام از این انواع کاردیومیوپاتی می‌توانند علائم و عوارض متفاوتی داشته باشند و روش‌های درمانی آن‌ها نیز بسته به نوع و شدت بیماری متفاوت است.

علائم کاردیومیوپاتی یا نشانه های کاردیومیوپاتی

علائم و نشانه‌های کاردیومیوپاتی می‌توانند بسته به نوع بیماری و شدت آن متفاوت باشند، اما به طور کلی این علائم مرتبط با کاهش توانایی قلب در پمپاژ خون به‌طور مؤثر هستند. در بسیاری از موارد، افراد ممکن است برای مدتی هیچ علامتی نداشته باشند تا زمانی که بیماری به مراحل پیشرفته برسد. علائم رایج کاردیومیوپاتی عبارتند از:

• تنگی نفس (به‌ویژه هنگام فعالیت یا دراز کشیدن): تنگی نفس یکی از علائم شایع است که به دلیل عدم توانایی قلب در پمپاژ مؤثر خون و تجمع مایع در ریه‌ها رخ می‌دهد.
• خستگی و ضعف شدید: کاهش توانایی قلب برای پمپاژ خون باعث کاهش جریان خون به عضلات و اندام‌های بدن می‌شود که منجر به احساس خستگی و ضعف عمومی می‌گردد.
• تورم در پاها، مچ‌ها، و شکم (ادم): نارسایی قلبی مرتبط با کاردیومیوپاتی باعث تجمع مایع در بدن، به‌ویژه در اندام‌های تحتانی و شکم می‌شود.
• ضربان قلب نامنظم (آریتمی): افراد مبتلا ممکن است دچار ضربان قلب نامنظم، تپش قلب یا احساس لرزش در سینه شوند. این آریتمی‌ها می‌توانند خطرناک باشند و در برخی موارد به مرگ ناگهانی منجر شوند.
• درد یا فشار در قفسه سینه: برخی از بیماران به‌ویژه هنگام فعالیت، درد یا فشار در قفسه سینه را تجربه می‌کنند که می‌تواند شبیه به درد ناشی از بیماری عروق کرونر باشد.
• سرگیجه و غش (سنکوپ): کاهش ناگهانی جریان خون به مغز می‌تواند باعث سرگیجه یا غش شود، به‌ویژه در مواردی که آریتمی‌های شدید رخ می‌دهد.
• سرفه‌های مزمن یا خس‌خس: این علائم ممکن است به دلیل تجمع مایع در ریه‌ها رخ دهند، به‌ویژه در موارد نارسایی قلبی.
• عدم توانایی در انجام فعالیت‌های روزمره: کاهش عملکرد قلب باعث می‌شود که حتی فعالیت‌های معمولی مانند بالا رفتن از پله‌ها یا پیاده‌روی‌های کوتاه دشوار شوند.

این علائم می‌توانند به تدریج یا ناگهانی ظاهر شوند و بسته به نوع کاردیومیوپاتی (اتساعی، هیپرتروفیک، محدودکننده و غیره) ممکن است شدت و نوع علائم متفاوت باشد. افراد با هر گونه علائم مشکوک به مشکلات قلبی باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنند تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود.

تشخیص کاردیومیوپاتی چگونه است؟

تشخیص کاردیومیوپاتی معمولاً با استفاده از مجموعه‌ای از معاینات و آزمایش‌ها انجام می‌شود. پزشکان ابتدا تاریخچه پزشکی بیمار و خانواده او را بررسی کرده و معاینه فیزیکی انجام می‌دهند تا علائم مرتبط با کاردیومیوپاتی را تشخیص دهند. به عنوان مثال، صدای غیرطبیعی در قلب یا ریه‌ها ممکن است به عنوان نشانه‌ای از نارسایی قلبی مورد توجه قرار گیرد. الکتروکاردیوگرام (ECG) یکی از اولین تست‌هایی است که انجام می‌شود و می‌تواند اطلاعات مهمی درباره آریتمی‌ها یا بزرگ شدن قلب ارائه دهد. همچنین، اکوکاردیوگرافی به کمک امواج صوتی تصاویر دقیقی از قلب تولید می‌کند و می‌تواند اندازه و عملکرد بطن‌ها را ارزیابی کند. MRI قلب نیز برای تصویربرداری دقیق‌تر از ساختار قلب به کار می‌رود و به تشخیص انواع خاصی از کاردیومیوپاتی کمک می‌کند. 

علاوه بر این، آزمایش خون برای ارزیابی نارسایی قلبی یا بررسی عوامل ژنتیکی ممکن است درخواست شود. تست ورزش یا تست استرس برای ارزیابی نحوه عملکرد قلب در حین فعالیت فیزیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در برخی موارد، پزشکان ممکن است کاتتریزاسیون قلبی را برای بررسی دقیق‌تر عملکرد قلب و عروق کرونری توصیه کنند. این روش شامل هدایت یک کاتتر به داخل عروق کرونری برای اندازه‌گیری فشار و تهیه تصاویر از داخل قلب است. در موارد نادر، بیوپسی قلب نیز انجام می‌شود تا وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند آمیلوئیدوز یا فیبروز تشخیص داده شود. این مجموعه آزمایش‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا نوع و شدت کاردیومیوپاتی را تعیین کرده و برنامه درمانی مناسب را برای بیمار پیشنهاد کنند.

علل کاردیومیوپاتی یا خطر کاردیومیوپاتی

علل و عوامل خطر کاردیومیوپاتی بسته به نوع آن متنوع هستند و می‌توانند ژنتیکی، محیطی، یا ناشی از سایر شرایط پزشکی باشند. در ادامه به توضیح علل و عوامل خطر کاردیومیوپاتی می‌پردازیم:

1. عوامل ژنتیکی: در برخی از انواع کاردیومیوپاتی، به‌ویژه کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک و کاردیومیوپاتی آریتموژنیک بطن راست، ژنتیک نقش مهمی دارد. این بیماری‌ها می‌توانند به دلیل جهش‌های ژنتیکی به صورت ارثی در خانواده‌ها منتقل شوند. اگر یکی از اعضای خانواده به کاردیومیوپاتی مبتلا باشد، خطر ابتلا برای سایر اعضای خانواده نیز افزایش می‌یابد.
2. فشار خون بالا: فشار خون بالا به طور مزمن می‌تواند باعث شود قلب مجبور به پمپاژ خون با فشار بیشتری شود. این فشار مداوم به‌مرور زمان می‌تواند باعث ضخیم شدن یا ضعیف شدن ماهیچه قلب شود که منجر به کاردیومیوپاتی اتساعی یا سایر انواع کاردیومیوپاتی می‌شود.
3. بیماری عروق کرونر و حمله قلبی: بیماری عروق کرونر که باعث انسداد عروق و کاهش جریان خون به قلب می‌شود، می‌تواند به ضعیف شدن ماهیچه قلب و منجر به کاردیومیوپاتی اتساعی شود. همچنین، حمله قلبی ممکن است به‌طور مستقیم به بافت قلب آسیب بزند و عملکرد آن را تضعیف کند.
4. بیماری‌های متابولیک: بیماری‌های متابولیک مانند دیابت و بیماری‌های تیروئیدی می‌توانند روی عملکرد قلب تأثیر بگذارند. دیابت باعث آسیب به عروق خونی و افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی از جمله کاردیومیوپاتی می‌شود.
5. مصرف الکل و مواد مخدر: مصرف بیش از حد الکل برای مدت طولانی می‌تواند باعث ضعیف شدن ماهیچه قلب و ایجاد کاردیومیوپاتی الکلی شود. همچنین، مصرف مواد مخدر مانند کوکائین می‌تواند باعث آسیب جدی به قلب و ایجاد آریتمی‌ها و کاردیومیوپاتی شود.
6. عفونت‌های ویروسی: برخی از ویروس‌ها می‌توانند به قلب حمله کرده و باعث التهاب ماهیچه قلب (میوکاردیت) شوند. این التهاب ممکن است به «کاردیومیوپاتی اتساعی» منجر شود. ویروس‌هایی مانند HIV و ویروس‌های مرتبط با سرماخوردگی می‌توانند در برخی موارد به این نوع آسیب‌ها منجر شوند.
7. بیماری‌های خودایمنی: در بیماری‌های خودایمنی مانند «لوپوس یا آمیلوئیدوز»، سیستم ایمنی بدن به بافت‌های خود حمله می‌کند. این بیماری‌ها می‌توانند باعث التهاب و آسیب به ماهیچه قلب شده و منجر به کاردیومیوپاتی شوند.
8. حاملگی: کاردیومیوپاتی پیرامترزاری نوعی کاردیومیوپاتی است که در زنان در اواخر دوران بارداری یا ماه‌های پس از زایمان رخ می‌دهد. علت دقیق آن مشخص نیست، اما عواملی مانند سن بالای مادر، بارداری چندقلویی، و فشار خون بالا در دوران بارداری می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند.
9. کم‌خونی شدید و طولانی‌مدت: کم‌خونی می‌تواند باعث شود قلب برای تأمین اکسیژن کافی به بافت‌های بدن مجبور به پمپاژ بیشتر خون شود. این فشار اضافی بر قلب می‌تواند در طول زمان به ضعیف شدن ماهیچه قلب و کاردیومیوپاتی منجر شود.
10. شیمی‌درمانی و پرتودرمانی: برخی از داروهای شیمی‌درمانی، به‌ویژه داروهایی که برای درمان سرطان استفاده می‌شوند، می‌توانند به ماهیچه قلب آسیب برسانند و خطر ابتلا به کاردیومیوپاتی را افزایش دهند. پرتودرمانی در ناحیه قفسه سینه نیز می‌تواند به قلب آسیب وارد کند.
11. چاقی: چاقی می‌تواند باعث افزایش بار قلب شود و با افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا و دیابت، به‌طور غیرمستقیم خطر ابتلا به کاردیومیوپاتی را افزایش دهد.
12. عوامل ناشناخته: در برخی از موارد، علت دقیق کاردیومیوپاتی مشخص نیست. این نوع کاردیومیوپاتی به عنوان «کاردیومیوپاتی ایدیوپاتیک» شناخته می‌شود. 

عوامل ذکر شده هر کدام به شکلی بر سلامت قلب تأثیر می‌گذارند و می‌توانند به ایجاد کاردیومیوپاتی منجر شوند. تشخیص و مدیریت این عوامل خطر می‌تواند در پیشگیری یا کنترل این بیماری مؤثر باشد.

درمان کاردیومیوپاتی یا درمان های نوین کاردیومیوپاتی

درمان‌های نوین کاردیومیوپاتی شامل روش‌های دارویی، دستگاه‌های پزشکی پیشرفته، تغییرات سبک زندگی و در موارد شدید، جراحی و پیوند قلب است. هدف از این درمان‌ها کنترل علائم، بهبود عملکرد قلب و پیشگیری از عوارض جدی مانند نارسایی قلبی و مرگ ناگهانی است. درمان‌های نوین بر اساس نوع و شدت کاردیومیوپاتی متفاوت است، اما به طور کلی شامل موارد زیر می‌باشد:

درمان های دارویی کاردیومیوپاتی

داروها نقشی اساسی در مدیریت کاردیومیوپاتی دارند و معمولاً به منظور کاهش علائم، بهبود عملکرد قلب، و کاهش خطر عوارض استفاده می‌شوند:

• مهارکننده‌های ACE (آنزیم مبدل آنژیوتانسین): این داروها باعث گشاد شدن عروق خونی می‌شوند و فشار خون را کاهش می‌دهند. این امر کمک می‌کند قلب به راحتی خون را پمپاژ کند و عملکرد آن بهبود یابد.
• مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین (ARBs): مشابه مهارکننده‌های ACE عمل می‌کنند و برای افرادی که ACE را تحمل نمی‌کنند تجویز می‌شوند.
• بتابلوکرها: این داروها ضربان قلب را کند می‌کنند، فشار خون را کاهش می‌دهند و به قلب اجازه می‌دهند به‌طور مؤثرتر پمپاژ کند. بتابلوکرها در درمان کاردیومیوپاتی‌های مختلف، به‌ویژه اتساعی و هیپرتروفیک، مؤثر هستند.
• داروهای دیورتیک (مدرها): این داروها به بدن کمک می‌کنند تا مایعات اضافی را دفع کند، که به کاهش فشار بر قلب و ریه‌ها کمک می‌کند و علائم نارسایی قلبی مانند تورم و تنگی نفس را کاهش می‌دهد.
• داروهای ضد آریتمی: برای کنترل یا جلوگیری از آریتمی‌ها (ضربان‌های نامنظم قلب) استفاده می‌شوند و می‌توانند از بروز آریتمی‌های خطرناک جلوگیری کنند.
• داروهای ضد انعقاد خون (رقیق‌کننده‌های خون): این داروها برای جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون تجویز می‌شوند، به‌ویژه در بیمارانی که کاردیومیوپاتی آن‌ها منجر به آریتمی شده است.

دستگاه های پزشکی پیشرفته برای درمان کاردیومیوپاتی

در برخی از بیماران با کاردیومیوپاتی شدید، از دستگاه‌های پزشکی خاص برای کمک به قلب استفاده می‌شود:

• دفیبریلاتور قابل کاشت (ICD): این دستگاه‌ها برای بیمارانی که در معرض خطر آریتمی‌های تهدیدکننده حیات یا مرگ ناگهانی قرار دارند استفاده می‌شوند. ICD به‌طور خودکار آریتمی‌های خطرناک را تشخیص داده و با ارسال شوک الکتریکی ضربان قلب را به حالت طبیعی برمی‌گرداند.
• دستگاه قلبی-عروقی کمکی (Ventricular Assist Device - VAD): این دستگاه‌ها در موارد نارسایی قلبی پیشرفته استفاده می‌شوند و به پمپاژ خون از بطن چپ یا راست کمک می‌کنند. VAD می‌تواند به عنوان پلی برای پیوند قلب یا درمان دائمی در بیماران غیر قابل پیوند استفاده شود.
• درمان با ضربان‌ساز قلبی (CRT): این دستگاه برای هماهنگ کردن انقباض بطن‌ها در بیمارانی که به‌خاطر کاردیومیوپاتی دچار ضربان قلب نامنظم هستند، استفاده می‌شود. CRT عملکرد قلب را بهبود می‌بخشد و به کاهش علائم نارسایی قلبی کمک می‌کند.

درمان های نوین ژنتیکی و سلول‌ درمانی

در سال‌های اخیر، تحقیقاتی درباره درمان‌های ژنتیکی و سلول‌درمانی برای کاردیومیوپاتی انجام شده است:

• درمان‌های ژنتیکی: برخی از انواع کاردیومیوپاتی‌ها، به‌ویژه کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک، منشأ ژنتیکی دارند. دانشمندان در حال بررسی روش‌های درمانی ژنتیکی هستند که می‌تواند جهش‌های ژنتیکی خاص را تصحیح کند یا اثرات آن‌ها را محدود کند. این روش‌ها هنوز در مراحل تحقیقاتی قرار دارند، اما امید زیادی برای درمان مؤثرتر در آینده وجود دارد.
• سلول‌درمانی: تحقیقات در زمینه استفاده از سلول‌های بنیادی برای بازسازی بافت قلب آسیب‌دیده در حال پیشرفت است. این روش شامل تزریق سلول‌های بنیادی به قلب بیمار است تا سلول‌های جدید ماهیچه‌ای تولید کنند و عملکرد قلب را بهبود بخشند. اگرچه این روش‌ها هنوز در مراحل تحقیقاتی و بالینی اولیه قرار دارند، اما می‌توانند رویکردهای نوینی برای درمان کاردیومیوپاتی ارائه دهند.

جراحی برای درمان کاردیومیوپاتی

در برخی موارد، جراحی می‌تواند بهترین گزینه درمانی باشد:

• میومکتومی سپتال: این جراحی برای بیماران مبتلا به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک انجام می‌شود و شامل برداشتن بخشی از دیواره بطن چپ (سپتوم) است که باعث انسداد جریان خون می‌شود. این عمل به بهبود جریان خون و کاهش علائم کمک می‌کند.
• پیوند قلب: در مواردی که کاردیومیوپاتی به نارسایی قلبی پیشرفته منجر شده و سایر درمان‌ها مؤثر نیستند، پیوند قلب به عنوان یک گزینه نهایی در نظر گرفته می‌شود. پیوند قلب به بیمارانی با نارسایی قلبی شدید و غیرقابل درمان کمک می‌کند تا یک قلب جدید و سالم دریافت کنند.

تغییرات در سبک زندگی و مشاوره پزشکی

مدیریت کاردیومیوپاتی شامل ایجاد تغییرات مهم در سبک زندگی است که می‌تواند تأثیرات مثبتی بر روند درمان داشته باشد:

• رژیم غذایی سالم: مصرف مواد غذایی کم‌چرب، کم‌نمک، و سرشار از مواد مغذی می‌تواند به کاهش فشار بر قلب کمک کند.
• ورزش‌های ملایم و کنترل شده: ورزش منظم با نظر پزشک می‌تواند به بهبود سلامت قلب و کاهش علائم کمک کند. با این حال، بیماران باید از فعالیت‌های فیزیکی سنگین خودداری کنند، به‌ویژه در موارد کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک.
• ترک مصرف الکل و دخانیات: مصرف الکل و دخانیات می‌تواند به تضعیف قلب و بدتر شدن علائم کاردیومیوپاتی منجر شود، بنابراین ترک این عادات ضروری است.

در نهایت، درمان‌های نوین کاردیومیوپاتی بر اساس نوع و شدت بیماری و وضعیت خاص هر بیمار تعیین می‌شود. پزشکان با استفاده از این روش‌ها، سعی در بهبود کیفیت زندگی بیماران و جلوگیری از عوارض جدی این بیماری دارند.

عوارض جانبی کاردیومیوپاتی در بلندمدت

عوارض جانبی کاردیومیوپاتی در بلندمدت می‌تواند به شدت و نوع بیماری بستگی داشته باشد، اما به طور کلی این بیماری می‌تواند مشکلات جدی و گاه خطرناک برای سلامت قلب و بدن ایجاد کند. در ادامه، مهم‌ترین عوارض جانبی کاردیومیوپاتی در بلندمدت توضیح داده شده است:

نارسایی قلبی (عوارض کاردیومیوپاتی)

یکی از اصلی‌ترین و خطرناک‌ترین عوارض کاردیومیوپاتی نارسایی قلبی است. در این حالت، قلب قادر به پمپاژ کافی خون برای تأمین نیازهای بدن نیست. این عارضه ممکن است به مرور زمان بدتر شود و منجر به تنگی نفس، خستگی، تورم در پاها و مچ‌ها، و کاهش توانایی انجام فعالیت‌های روزمره شود. نارسایی قلبی در موارد پیشرفته می‌تواند زندگی روزمره بیمار را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و نیاز به درمان‌های پیشرفته مانند دستگاه‌های کمکی قلبی یا پیوند قلب داشته باشد.

آریتمی‌ها (عوارض کاردیومیوپاتی)

کاردیومیوپاتی می‌تواند باعث ایجاد آریتمی‌های خطرناک شود. این ضربان‌های نامنظم قلب می‌توانند منجر به تپش قلب، سرگیجه، غش، و حتی در برخی موارد مرگ ناگهانی شوند. بیماران مبتلا به کاردیومیوپاتی، به‌ویژه کاردیومیوپاتی آریتموژنیک بطن راست و هیپرتروفیک، بیشتر در معرض آریتمی‌های جدی مانند فیبریلاسیون بطنی و تاکی‌کاردی بطنی قرار دارند. این آریتمی‌ها می‌توانند بدون درمان فوری منجر به مرگ ناگهانی شوند.

لخته‌های خونی و سکته مغزی (عوارض کاردیومیوپاتی)

در برخی انواع کاردیومیوپاتی، به‌ویژه کاردیومیوپاتی اتساعی، جریان خون ضعیف‌تر و کمتر مؤثر است. این وضعیت می‌تواند باعث تجمع خون در قلب و ایجاد لخته‌های خونی شود. اگر این لخته‌ها به سایر نقاط بدن مانند مغز منتقل شوند، ممکن است منجر به سکته مغزی یا آمبولی ریوی شوند. برای پیشگیری از این عارضه، بیماران معمولاً نیاز به مصرف داروهای ضدانعقاد خون دارند.

مشکلات دریچه‌های قلب (عوارض کاردیومیوپاتی)

کاردیومیوپاتی می‌تواند به مشکلات دریچه‌های قلب منجر شود. به دلیل تغییرات در ساختار قلب و بزرگ شدن بطن‌ها، دریچه‌ها ممکن است به‌درستی بسته نشوند و باعث نشت خون (ریگورژیتاسیون) شوند. این مشکل می‌تواند فشار بیشتری بر قلب وارد کرده و عملکرد قلب را بیشتر تضعیف کند.

تورم (عوارض کاردیومیوپاتی)

نارسایی قلبی مرتبط با کاردیومیوپاتی می‌تواند باعث تجمع مایع در بدن شود. این مایع معمولاً در پاها، مچ‌ها و شکم تجمع می‌کند و به عنوان ادم شناخته می‌شود. در موارد شدید، مایع در ریه‌ها تجمع می‌یابد که باعث مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس و سرفه‌های مداوم می‌شود. این وضعیت به "ادم ریوی" معروف است و نیاز به درمان فوری دارد.

نارسایی کلیه (عوارض کاردیومیوپاتی)

نارسایی قلبی ناشی از کاردیومیوپاتی می‌تواند به تدریج عملکرد کلیه‌ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد. کاهش جریان خون به کلیه‌ها می‌تواند باعث کاهش عملکرد آن‌ها و در نهایت منجر به نارسایی کلیه شود. این عارضه ممکن است نیاز به دیالیز یا درمان‌های پیشرفته‌تر داشته باشد.

ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزمره (عوارض کاردیومیوپاتی)

در بلندمدت، بسیاری از بیماران مبتلا به کاردیومیوپاتی با محدودیت‌های جدی در انجام فعالیت‌های روزمره روبه‌رو می‌شوند. ضعف شدید، تنگی نفس، خستگی، و تورم ممکن است باعث شود بیماران نتوانند فعالیت‌های معمولی مانند پیاده‌روی، بالا رفتن از پله‌ها، یا حتی کارهای ساده خانگی را انجام دهند.

افسردگی و اضطراب (عوارض کاردیومیوپاتی)

زندگی با کاردیومیوپاتی و مواجهه با عوارض و محدودیت‌های جسمانی می‌تواند بر سلامت روانی بیماران نیز تأثیر بگذارد. بسیاری از بیماران به افسردگی، اضطراب، و استرس دچار می‌شوند، به‌ویژه اگر بیماری به نارسایی قلبی یا مشکلات جدی‌تر منجر شده باشد. مشاوره روان‌شناسی و حمایت اجتماعی می‌تواند در مدیریت این عوارض کمک‌کننده باشد.

مرگ ناگهانی قلبی (عوارض کاردیومیوپاتی)

برخی انواع کاردیومیوپاتی، به‌ویژه کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک و آریتموژنیک بطن راست، با خطر مرگ ناگهانی قلبی همراه هستند. این وضعیت معمولاً به دلیل آریتمی‌های شدید و کنترل‌نشده رخ می‌دهد. بیماران در معرض خطر بالا ممکن است نیاز به دفیبریلاتور قابل کاشت (ICD) داشته باشند که می‌تواند آریتمی‌ها را شناسایی و با ارسال شوک الکتریکی ضربان قلب را به حالت طبیعی بازگرداند.

مشکلات ریوی (عوارض کاردیومیوپاتی)

نارسایی قلبی ناشی از کاردیومیوپاتی می‌تواند باعث تجمع مایع در ریه‌ها شود که به "ادم ریوی" معروف است. این وضعیت باعث مشکلات شدید تنفسی، تنگی نفس در حالت استراحت و فعالیت، و در موارد شدید حتی خفگی می‌شود. تجمع مایع در ریه‌ها نیاز به درمان فوری دارد.

مدیریت عوارض جانبی (عوارض کاردیومیوپاتی)

درمان‌های نوین مانند داروها، دستگاه‌های قلبی، و تغییرات در سبک زندگی می‌توانند به کاهش این عوارض کمک کنند. همچنین، تحت نظر پزشک ماندن و پیگیری منظم وضعیت قلبی، نقش مهمی در کنترل عوارض کاردیومیوپاتی دارد. 

در نهایت، هرچند کاردیومیوپاتی یک بیماری مزمن است، مدیریت صحیح آن می‌تواند به بیماران کمک کند تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری کنند و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.