آزیترومایسین چیست؟ | تمام مشخصات دارویی آزیترومایسین

آزیترومایسین یکی از پرکاربردترین آنتی‌بیوتیک‌ها در دنیای پزشکی است که برای درمان طیف وسیعی از عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شود. این دارو از خانواده ماکرولیدهاست و با عملکردی متفاوت نسبت به بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌های دیگر، توانسته جایگاه ویژه‌ای در درمان بیماری‌هایی مانند عفونت‌های تنفسی، عفونت‌های پوستی، و حتی برخی بیماری‌های مقاربتی پیدا کند.

آزیترومایسین به دلیل دوز مصرفی ساده، اثرگذاری نسبتاً سریع و عوارض کمتر نسبت به سایر داروهای مشابه، مورد توجه بسیاری از پزشکان و بیماران قرار گرفته است. در این مقاله به بررسی کامل آزیترومایسین، نحوه عملکرد، موارد مصرف، عوارض احتمالی و نکات مهم در استفاده از این دارو خواهیم پرداخت.

آزیترومایسین چیست؟

آزیترومایسین یک داروی آنتی‌بیوتیک از گروه ماکرولیدها است که برای درمان انواع عفونت‌های باکتریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو با مهار سنتز پروتئین باکتری‌ها، رشد و تکثیر آن‌ها را متوقف می‌کند. آزیترومایسین معمولاً برای عفونت‌های دستگاه تنفسی، پوستی و برخی عفونت‌های مقاربتی تجویز می‌شود و به دلیل نیمه‌عمر طولانی، مصرف کوتاه‌مدت آن اغلب کافی است. مصرف آن باید تحت نظر پزشک باشد تا از مقاومت باکتریایی و عوارض جانبی جلوگیری شود.

برای مطالعه بیشتر: آیا پروپرانول آرامبخش است

نام‌های رایج آزیترومایسین چیست؟

نام‌های رایج آزیترومایسین عبارت‌اند از:

• Zithromax
• Azithrocin
• Azitro
• Azithral
• Sumamed
• Zmax

اشکال دارویی آزیترومایسین

• قرص (Tablet)
• کپسول (Capsule)
• شربت خوراکی (Oral Suspension / Syrup)
• پودر محلول برای تزریق وریدی (IV Powder / Injectable Solution)
• قطره چشمی (در برخی موارد مخصوص عفونت‌های چشمی)

نحوه عملکرد آزیترومایسین

آزیترومایسین یک آنتی‌بیوتیک از گروه ماکرولیدها است که با مهار سنتز پروتئین در سلول‌های باکتریایی عمل می‌کند. آزیترومایسین با اتصال به ریبوزوم‌های باکتری، مانع از تولید پروتئین‌های ضروری برای رشد و تکثیر باکتری می‌شود و در نتیجه باعث توقف رشد و نابودی باکتری‌ها می‌گردد. عملکرد آزیترومایسین در باکتری‌های مختلف متفاوت است، اما به‌طور کلی این دارو علیه طیف وسیعی از عفونت‌های باکتریایی از جمله عفونت‌های تنفسی، پوستی و عفونت‌های مقاربتی بسیار مؤثر است.

آزیترومایسین به دلیل جذب سریع و نیمه‌عمر طولانی، اثر طولانی‌مدت در بدن دارد و حتی پس از پایان دوره مصرف، فعالیت ضدباکتریایی آن ادامه پیدا می‌کند. استفاده صحیح و کامل از آزیترومایسین طبق دستور پزشک، کلید جلوگیری از مقاومت باکتریایی و تضمین اثربخشی آن است.

برای مطالعه بیشتر: همه چیز درباره والزومیکس

موارد مصرف آزیترومایسین

⇐ عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی مانند برونشیت و پنومونی

⇐ عفونت‌های سینوس‌ها و گوش میانی

⇐ عفونت‌های پوستی و بافت نرم

⇐ برخی عفونت‌های مقاربتی مانند کلامیدیا و گونوره‌آ

⇐ عفونت‌های ناشی از باکتری‌های هلیکوباکتر پیلوری (در ترکیب با داروهای دیگر)

⇐ بیماری‌های التهابی ناشی از برخی باکتری‌ها مانند بعضی از عفونت‌های چشمی

قرص آزیترومایسین 500 برای چیست؟

قرص آزیترومایسین 500 یک داروی آنتی‌بیوتیک قوی است که برای درمان انواع عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شود. آزیترومایسین 500 معمولاً در عفونت‌های دستگاه تنفسی مانند برونشیت و پنومونی، عفونت‌های گوش و سینوس، عفونت‌های پوستی و بافت نرم و همچنین برخی عفونت‌های مقاربتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عملکرد آزیترومایسین 500 با مهار رشد و تکثیر باکتری‌ها باعث کاهش علائم عفونت و تسریع بهبودی می‌شود. مصرف منظم و کامل آزیترومایسین 500 طبق دستور پزشک اهمیت زیادی دارد تا اثر درمانی دارو حفظ شود و از مقاومت باکتریایی جلوگیری گردد.

عوارض آزیترومایسین 500 چیست؟

• ناراحتی معده و درد شکمی
• تهوع و استفراغ
• اسهال یا تغییر در الگوی دفع
• سردرد و سرگیجه
• بروز حساسیت‌های پوستی مثل خارش یا جوش
• تورم یا التهاب در محل تزریق (اگر تزریقی مصرف شود)
• تغییرات در مزه یا احساس ناخوشایند در دهان
• در موارد نادر واکنش‌های شدید آلرژیک مانند تنگی نفس یا تورم صورت
• افزایش احتمال بروز عفونت قارچی در بدن به دلیل تغییر در فلور طبیعی
• افزایش ضربان قلب یا نامنظمی‌های قلبی (نادر)

طریقه مصرف آزیترومایسین ۵۰۰

موارد منع مصرف آزیترومایسین

• حساسیت یا آلرژی به آزیترومایسین یا دیگر آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولید
• مشکلات شدید کبدی یا اختلال عملکرد کبد
• مشکلات شدید کلیوی
• سابقه بیماری‌های قلبی خاص مانند اختلال ضربان قلب یا طولانی شدن QT قلب
• مصرف همزمان با داروهایی که با آزیترومایسین تداخل دارند و خطر عوارض قلبی ایجاد می‌کنند
• دوران بارداری یا شیردهی (فقط با نظر پزشک)

عوارض جانبی آزیترومایسین

مصرف آزیترومایسین در برخی افراد ممکن است با عوارضی همراه باشد. اگرچه بسیاری از بیماران آزیترومایسین را بدون مشکل خاصی تحمل می‌کنند، اما بهتر است نسبت به این عوارض احتمالی آگاهی داشته باشیم:

⚠️ آزیترومایسین ممکن است باعث حالت تهوع و بی‌اشتهایی شود، به‌ویژه اگر با معده خالی مصرف شود.

⚠️ برخی از بیماران پس از مصرف آزیترومایسین از درد معده یا دل‌پیچه شکایت دارند.

⚠️ اسهال یکی از عوارض شایع آزیترومایسین است که ممکن است نشانه‌ای از تحریک روده باشد.

⚠️ آزیترومایسین در برخی موارد می‌تواند باعث سردرد یا سرگیجه خفیف شود.

⚠️ واکنش‌های پوستی مانند خارش یا قرمزی، هرچند نادر، ممکن است در اثر مصرف آزیترومایسین بروز پیدا کند.

⚠️ آزیترومایسین در موارد نادری ممکن است باعث اختلال در ریتم قلب، به‌ویژه افزایش فاصله QT شود.

⚠️ در مصرف طولانی‌مدت یا دوزهای بالا، آزیترومایسین می‌تواند به کبد فشار وارد کند و نشانه‌هایی مثل زردی پوست ایجاد کند.

⚠️ آزیترومایسین به‌ندرت ممکن است باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک شدید (مانند کهیر، تورم یا تنگی نفس) شود که نیازمند توقف فوری داروست.

موارد احتیاط آزیترومایسین چیست؟

⇐ اگر سابقه بیماری‌های کبدی یا افزایش آنزیم‌های کبدی دارید، مصرف آزیترومایسین باید با احتیاط انجام شود.

⇐ در صورت ابتلا به بیماری‌های کلیوی مزمن یا نارسایی کلیه، پزشک باید دوز آزیترومایسین را بررسی و تنظیم کند.

⇐ در افرادی با سابقه مشکلات قلبی یا طولانی شدن فاصله QT در نوار قلب، آزیترومایسین ممکن است خطرناک باشد.

⇐ مصرف هم‌زمان آزیترومایسین با داروهای ضدآریتمی یا داروهای مؤثر بر ریتم قلب می‌تواند باعث تداخل دارویی شود.

⇐ اگر به آنتی‌بیوتیک‌های خانواده ماکرولید (مثل اریترومایسین یا کلاریترومایسین) حساسیت دارید، از آزیترومایسین استفاده نکنید.

⇐ در دوران بارداری یا شیردهی، مصرف آزیترومایسین باید فقط با تجویز پزشک انجام شود.

⇐ آزیترومایسین در کودکان زیر شش ماه باید با احتیاط و صرفاً با تجویز تخصصی پزشک مصرف شود.

⇐ در صورت مصرف داروهای ضداسید معده، باید بین آن‌ها و آزیترومایسین فاصله زمانی مناسب رعایت شود (معمولاً ۱ تا ۲ ساعت).

⇐ افرادی که سابقه اختلالات عصبی یا تشنج دارند، باید در مصرف آزیترومایسین احتیاط بیشتری به خرج دهند.

⇐ در صورت وجود اسهال شدید یا طولانی‌مدت پس از مصرف آزیترومایسین، باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود؛ چون ممکن است نشانه‌ای از کولیت ناشی از آنتی‌بیوتیک باشد.

برای مطالعه بیشتر: معجون جادویی برای پایین آوردن فشار خون

قرص آزیترومایسین 250 برای چیست؟

قرص آزیترومایسین 250 یک داروی آنتی‌بیوتیک از گروه ماکرولیدها است که برای درمان انواع عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شود. آزیترومایسین 250 معمولاً در عفونت‌های دستگاه تنفسی مانند برونشیت و سینوزیت، عفونت‌های گوش میانی، عفونت‌های پوستی و بافت نرم و همچنین برخی عفونت‌های مقاربتی کاربرد دارد.

عملکرد آزیترومایسین 250 با مهار رشد و تکثیر باکتری‌ها باعث کاهش علائم عفونت و تسریع بهبودی می‌شود. مصرف منظم و کامل آزیترومایسین 250 طبق دستور پزشک بسیار مهم است تا اثر درمانی دارو حفظ شود و از مقاومت باکتریایی جلوگیری گردد.

تداخلات دارویی آزیترومایسین

آزیترومایسین ممکن است با برخی داروها وارد تداخل شود و اثر آن‌ها را کاهش یا افزایش دهد. مصرف آزیترومایسین همراه با داروهای ضدآریتمی مانند آمیودارون یا کینیدین می‌تواند خطر بی‌نظمی در ریتم قلب را بالا ببرد. آزیترومایسین همچنین ممکن است با داروهایی که روی عملکرد کبد یا کلیه تأثیر می‌گذارند، مانند سیکلوسپورین یا دیگوکسین، تداخل ایجاد کند و باعث افزایش سطح این داروها در خون شود.

مصرف هم‌زمان آزیترومایسین با داروهای ضداسید معده که حاوی آلومینیوم یا منیزیم هستند، می‌تواند جذب آزیترومایسین را کاهش دهد؛ به همین دلیل توصیه می‌شود این داروها با فاصله زمانی حداقل ۲ ساعته از آزیترومایسین مصرف شوند. در بیمارانی که از داروهای رقیق‌کننده خون مثل وارفارین استفاده می‌کنند، آزیترومایسین ممکن است زمان انعقاد خون را تغییر دهد و نیاز به پایش دقیق INR باشد. همچنین آزیترومایسین در مصرف هم‌زمان با برخی آنتی‌بیوتیک‌های دیگر، ممکن است اثربخشی یا عوارض جانبی آن‌ها را تشدید کند.

به‌طور کلی، پیش از شروع مصرف آزیترومایسین باید تمام داروهای مصرفی خود را با پزشک یا داروساز در میان بگذارید تا از بروز تداخلات احتمالی پیشگیری شود.

روش صحیح مصرف آزیترومایسین

برای اینکه آزیترومایسین بیشترین اثربخشی را داشته باشد و عوارض آن به حداقل برسد، باید آزیترومایسین دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف شود. آزیترومایسین معمولاً یک‌بار در روز تجویز می‌شود و بهتر است هر روز در ساعت مشخصی مصرف گردد تا سطح ثابتی از آزیترومایسین در خون حفظ شود. آزیترومایسین را می‌توان با معده خالی یا همراه با غذا مصرف کرد، اما برخی افراد برای کاهش عوارض گوارشی، ترجیح می‌دهند آزیترومایسین را بعد از غذا بخورند.

در صورتی‌ که آزیترومایسین به شکل سوسپانسیون تجویز شده باشد، باید قبل از هر بار مصرف، شیشه را خوب تکان داد تا دارو به‌درستی ترکیب شود. اگر یک دوز آزیترومایسین را فراموش کردید، به‌محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه زمان دوز بعدی نزدیک باشد؛ در این صورت، از مصرف دوز فراموش‌شده صرف‌نظر کنید و هرگز دو دوز آزیترومایسین را هم‌زمان مصرف نکنید.

همچنین برای اثرگذاری بهتر، دوره درمان با آزیترومایسین را کامل کنید، حتی اگر علائم بیماری زودتر برطرف شوند، چون قطع زودهنگام آزیترومایسین ممکن است باعث بازگشت عفونت و مقاومت آنتی‌بیوتیکی شود.

دوز مصرف آزیترومایسین

دوز مصرف آزیترومایسین بسته به نوع عفونت، شدت بیماری، سن بیمار و وضعیت سلامت کلی متفاوت است. معمولاً آزیترومایسین برای بزرگسالان در عفونت‌های تنفسی، به‌صورت ۵۰۰ میلی‌گرم در روز اول و سپس ۲۵۰ میلی‌گرم در چهار روز بعد تجویز می‌شود. در برخی شرایط خاص، پزشک ممکن است دوز متفاوتی از آزیترومایسین تجویز کند؛ به‌ویژه در عفونت‌های جنسی یا بیماری‌های پوستی خاص، آزیترومایسین ممکن است به‌صورت یک دوز واحد ۱ گرمی استفاده شود.

در کودکان، دوز مصرف آزیترومایسین بر اساس وزن بدن محاسبه می‌شود و معمولاً به شکل سوسپانسیون خوراکی تجویز می‌شود. نباید دوز آزیترومایسین را به‌دلخواه تغییر داد یا مصرف آن را بدون مشورت پزشک قطع یا زیاد کرد، چون هم اثربخشی دارو کاهش پیدا می‌کند و هم احتمال بروز مقاومت آنتی‌بیوتیکی بالا می‌رود. برای دریافت بهترین نتیجه از آزیترومایسین، پایبندی به دوز تجویز شده ضروری است.

برای مطالعه بیشتر: برای درد قفسه سينه چه قرصی بخوریم

روش نگهداری از داروی آزیترومایسین

برای حفظ کیفیت و اثربخشی آزیترومایسین، نگهداری صحیح این دارو بسیار اهمیت دارد. آزیترومایسین باید در دمای اتاق، یعنی بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد، و به دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت نگهداری شود. آزیترومایسین نباید در محیط‌های بسیار گرم یا سرد مانند داخل خودرو یا فریزر قرار گیرد، چون تغییرات دمایی شدید می‌تواند ترکیب دارویی آزیترومایسین را تحت تأثیر قرار دهد.

اگر آزیترومایسین به‌صورت سوسپانسیون (شربت) تهیه شده باشد، باید در یخچال نگهداری شود و معمولاً تا ۵ روز پس از باز شدن قابل‌مصرف است. در این مدت، بطری آزیترومایسین باید محکم بسته و هر بار پیش از مصرف به‌خوبی تکان داده شود. همچنین از نگهداری آزیترومایسین در دسترس کودکان خودداری کنید و داروی تاریخ‌گذشته یا استفاده‌نشده را طبق دستور داروساز دور بیندازید. نگهداری صحیح آزیترومایسین تضمین‌کننده اثربخشی آن در طول دوره درمان خواهد بود.

نحوه مصرف آزیترومایسین ۲۵۰ برای کودکان

نحوه مصرف آزیترومایسین ۲۵۰ برای کودکان معمولاً به صورت شربت یا قرص‌های خردشونده و با دوزی متناسب با وزن و سن کودک تعیین می‌شود. آزیترومایسین ۲۵۰ در کودکان باید طبق تجویز پزشک و معمولاً به صورت یک بار در روز مصرف شود تا اثربخشی مناسب و کاهش عوارض جانبی حاصل شود.

دوره درمان معمولاً کوتاه است، اما تکمیل کامل دوره مصرف آزیترومایسین ۲۵۰ برای کودکان اهمیت زیادی دارد تا عفونت به‌طور کامل درمان شود و احتمال بازگشت یا مقاومت باکتری کاهش یابد. همچنین بهتر است دارو همراه با غذا داده شود تا ناراحتی معده کودک کاهش یابد.

مصرف آزیترومایسین در دوران بارداری

مصرف آزیترومایسین در دوران بارداری باید با دقت و تحت نظر پزشک انجام شود، چرا که این دوره حساسیت خاصی دارد و هر دارویی ممکن است تأثیرات متفاوتی روی مادر و جنین داشته باشد. آزیترومایسین به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک ماکرولید، در مواردی که ضرورت وجود دارد و مزایای درمانی آن بیشتر از ریسک‌های احتمالی باشد، توسط پزشکان تجویز می‌شود.

تحقیقات نشان داده‌اند که آزیترومایسین به‌طور نسبی ایمن است و می‌تواند در برخی عفونت‌های مهم دوران بارداری جایگزین مناسبی برای آنتی‌بیوتیک‌های دیگر باشد که ممکن است خطرناک‌تر باشند. با این حال، مصرف آزیترومایسین باید تنها در صورت نیاز قطعی و با رعایت دوز دقیق و مدت زمان مشخص انجام شود تا از هرگونه عوارض جانبی احتمالی روی جنین جلوگیری شود.

همچنین، خانم‌های باردار باید از مصرف خودسرانه آزیترومایسین خودداری کنند و قبل از شروع درمان، تمام سوابق پزشکی و داروهای مصرفی خود را با پزشک در میان بگذارند. به طور کلی، آزیترومایسین در دوران بارداری تنها زمانی استفاده می‌شود که منافع درمانی آن به طور واضح از خطرات احتمالی پیشی بگیرد.

آزیترومایسین ۵۰۰ برای گلو درد

آزیترومایسین ۵۰۰ به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک مؤثر، در درمان عفونت‌های باکتریایی گلو درد کاربرد دارد، به ویژه زمانی که علت گلودرد باکتریایی مانند عفونت استرپتوکوکی باشد. مصرف آزیترومایسین ۵۰۰ برای گلو درد کمک می‌کند تا باکتری‌های مسبب التهاب و عفونت در ناحیه گلو به سرعت کاهش یابند و علائم ناخوشایند مثل درد و تورم تسکین پیدا کند.

البته لازم است آزیترومایسین ۵۰۰ طبق تجویز پزشک و به دوز مناسب مصرف شود تا اثر کامل درمانی حاصل شود و از مقاومت باکتری جلوگیری شود. مصرف خودسرانه آزیترومایسین ۵۰۰ برای گلو درد بدون تشخیص دقیق ممکن است موثر نباشد و حتی مشکلات بیشتری ایجاد کند. بنابراین، بهترین راه استفاده از آزیترومایسین ۵۰۰ در گلو درد، پیروی از دستور پزشک و تکمیل دوره درمان است.

برای مطالعه بیشتر: قرص آتورواستاتین ۲۰ برای چیست

توصیه‌های دارویی آزیترومایسین

✅آزیترومایسین را دقیقاً طبق دستور پزشک و در ساعت مشخص مصرف کنید.

✅دوره درمان آزیترومایسین را کامل کنید، حتی اگر علائم بیماری زودتر برطرف شد.

✅آزیترومایسین را می‌توانید با یا بدون غذا مصرف کنید؛ در صورت ناراحتی معده، پس از غذا مصرف شود.

✅از مصرف همزمان آزیترومایسین با الکل خودداری کنید.

✅در صورت مشاهده علائمی مثل بثورات پوستی، تنگی نفس یا تورم، فوراً مصرف آزیترومایسین را قطع و به پزشک مراجعه کنید.

✅قبل از شروع آزیترومایسین، تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید.

✅از تغییر خودسرانه دوز یا قطع ناگهانی آزیترومایسین خودداری کنید.

✅در صورت فراموش کردن دوز آزیترومایسین، به محض یادآوری آن را مصرف کنید مگر اینکه زمان دوز بعدی نزدیک باشد.

✅آزیترومایسین را در دمای مناسب و دور از نور مستقیم و رطوبت نگهداری کنید.

✅آزیترومایسین را از دسترس کودکان دور نگه دارید.

✅اگر دوست داشتی، می‌تونم این موارد رو در قالب تصویر یا اینفوگرافیک هم آماده کنم.

نتیجه گیری از مقاله آزیترومایسین

در جمع‌بندی می‌توان گفت آزیترومایسین به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک مؤثر و پرکاربرد در درمان انواع عفونت‌های باکتریایی شناخته می‌شود که در دوزهای مختلفی مانند آزیترومایسین ۲۵۰ و آزیترومایسین ۵۰۰ مورد استفاده قرار می‌گیرد. رعایت دقیق روش مصرف، دوز مناسب و توجه به نکات احتیاطی، نقش مهمی در اثربخشی و کاهش عوارض جانبی آزیترومایسین دارد. همچنین آگاهی از موارد منع مصرف، تداخلات دارویی و نکات نگهداری دارو به حفظ سلامت بیمار کمک می‌کند.

در نهایت، مصرف مسئولانه و تحت نظر پزشک، کلید استفاده صحیح و ایمن از آزیترومایسین است تا بهترین نتیجه درمانی حاصل شود.

FAQ | سوالات متداول درباره آزیترومایسین