بیماری عروق کرونر قلب یا بیماری قلب عروقی، یک حالت پیشرفته و رایج در سیستم قلب و عروق است. در این بیماری، عروق کرونر (عروقی که خون را به عضله قلب می‌رسانند) تحت تأثیر عواملی مانند توده چربی، کلسترول، کلسیم و سایر رسوبات آسیب دیده و به صورت تدریجی تنگ می‌شوند. این تنگی باعث کاهش جریان خون و اکسیژن به عضله قلب می‌شود که می‌تواند به عارضه‌های قلبی مانند درد قفسه سینه (آنژین صدری) یا حتی ایسکمی قلبی (سکته قلبی) منجر شود.
عوامل خطر اصلی برای بروز بیماری عروق کرونر قلب شامل فشار خون بالا، سطح بالای کلسترول خون، دیابت، سابقه خانوادگی از بیماری عروق قلبی، سن بالا، سابقه سیگار کشیدن، چاقی و ناهنجاری‌های متابولیک می‌شوند.
تشخیص بیماری عروق کرونر قلب به وسیله انجام آزمایشات تشخیصی مانند آنژیوگرافی قلبی، آزمایش استرس قلبی و آزمایشات خونی انجام می‌شود. درمان این بیماری شامل تغییر سبک زندگی، داروها و در برخی موارد، روش‌های تداخلی مانند آنژیوپلاستی با بالون و عمل جراحی عروق قلب (کرونر ارتری بایپس) می‌شود.
به هر حال، مهمترین روش برای پیشگیری از بیماری عروق کرونر قلب، انجام تغییرات در سبک زندگی به منظور کاهش عوامل خطر و حفظ سلامتی قلب است.
برای مشاوره آنلاین یا حضوری با ایران قلب در ارتباط باشید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
بیماری عروق کرونر قلب چیست؟
بیماری عروق کرونر قلب یا همان بیماری قلب عروقی (Coronary Artery Disease یا CAD) یک حالت پیشرفته و رایج در سیستم قلب و عروق است. در این بیماری، عروق کرونر (عروقی که خون را به عضله قلب می‌رسانند) تحت تأثیر عواملی مانند توده چربی، کلسترول، کلسیم و سایر رسوبات آسیب دیده و به صورت تدریجی تنگ می‌شوند. این تنگی باعث کاهش جریان خون و اکسیژن به عضله قلب می‌شود که می‌تواند به عارضه‌های قلبی مانند درد قفسه سینه (آنژین صدری) یا حتی ایسکمی قلبی (سکته قلبی) منجر شود.
عوامل اصلی که باعث بروز بیماری عروق کرونر قلب می شوند!
عوامل خطر اصلی برای بروز بیماری عروق کرونر قلب شامل عوامل زیر می‌شوند:
- فشار خون بالا (فشار خون مرتفع)
- سطح بالای کلسترول خون
- دیابت
- سابقه خانوادگی از بیماری عروق قلبی
- سن بالا
- سابقه سیگار کشیدن
- چاقی و ناهنجاری‌های متابولیک
تشخیص بیماری عروق کرونر قلب به وسیله انجام آزمایشات تشخیصی مانند آنژیوگرافی قلبی، آزمایش استرس قلبی و آزمایشات خونی میسر است. درمان این بیماری شامل تغییر سبک زندگی (از جمله تغذیه سالم و فعالیت بدنی)، داروها (مانند آسپرین، بتابلوکرها و استاتینها) و در برخی موارد، روش‌های تداخلی مانند آنژیوپلاستی با بالون و عمل جراحی عروق قلب (کرونر ارتری بایپس) می‌شود.
به هر حال، مهمترین روش برای پیشگیری از بیماری عروق کرونر قلب، انجام تغییرات در سبک زندگی به منظور کاهش عوامل خطر و حفظ سلامتی قلب است.
بیماری عروق کرونر قلب چگونه به وجود می آید؟
بیماری عروق کرونر قلب به وجود می‌آید زمانی که عروق کرونر (عروقی که خون را به عضله قلب می‌رسانند) تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرند و آسیب می‌بینند. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
- رسوب چربی: افرادی که سطح بالایی از چربی (کلسترول و تری‌گلیسرید) در خون خود دارند، ممکن است ریسک بیشتری برای تشکیل رسوبات چربی در دیواره عروق کرونر داشته باشند. این رسوبات می‌توانند توده‌های چربی (پلاک) تشکیل دهند، که باعث تنگی و ضخیم شدن دیواره عروق می‌شوند.
- رسوب کلسیم: رسوب کلسیم در دیواره عروق نیز می‌تواند باعث تشکیل پلاک و تنگی عروق کرونر شود. این رسوبات کلسیم معمولاً ناشی از فرایند التهابی است که در دیواره عروق رخ می‌دهد.
- التهاب: التهاب در دیواره عروق نقش مهمی در تشکیل بیماری عروق کرونر قلب ایفا می‌کند. التهاب می‌تواند ناشی از عواملی مانند سیگار کشیدن، دیابت، عفونت‌ها و فشار خون بالا باشد.
- سایر عوامل: عوامل دیگری مانند سن بالا، سابقه خانوادگی از بیماری عروق قلبی، دیابت، فشار خون بالا، سابقه سیگار کشیدن، چاقی و ناهنجاری‌های متابولیک نیز می‌توانند ریسک بیشتری برای بروز بیماری عروق کرونر قلب ایجاد کنند.
همه این عوامل باعث تشکیل تنگی و ضخامت دیواره عروق کرونر می‌شوند که منجر به کاهش جریان خون و اکسیژن به عضله قلب می‌گردد و در نتیجه می‌تواند به دردهای قفسه سینه (آنژین صدری) یا سکته قلبی منجر شود.
علت اصلی بیماری عروق کرونر چیست؟
علت اصلی بیماری عروق کرونر قلب معمولاً تشکیل پلاک‌های چربی در دیواره عروق است. این پلاک‌ها معمولاً شامل چربی (مانند کلسترول)، کلسیم، سلول‌های التهابی و فیبروز (نوعی بافت ندار) هستند.
عواملی که می‌توانند به تشکیل پلاک‌ها و تنگی عروق کرونر منجر شوند عبارتند از:
- رژیم غذایی ناسالم: مصرف زیاد چربی‌های اشباع شده، کلسترول، نمک، شکر و غذاهای پرپروتئین (مانند قرمزهای چرب و محصولات لبنی) می‌تواند ریسک بروز بیماری عروق کرونر را افزایش دهد.
- سبک زندگی نامناسب: فعالیت بدنی ناکافی، مصرف تنباکو، استرس مداوم، خواب کم، مصرف الکل بیش از حد و عدم مدیریت وزن می‌توانند عواملی باشند که به بروز بیماری عروق کرونر کمک می‌کنند.
- عوامل ژنتیکی: وجود سابقه خانوادگی از بیماری عروق کرونر می‌تواند ریسک ابتلا را افزایش دهد. ژنتیک وراثتی در تحمل بدن به عوامل خطر از جمله سطح کلسترول در خون نقش دارد.
- بیماری‌های دیگر: برخی بیماری‌ها مانند دیابت، فشار خون بالا، چاقی و التهاب‌های مزمن می‌توانند ریسک ابتلا به بیماری عروق کرونر را افزایش دهند.
اهمیت شناسایی این عوامل و اتخاذ تدابیر مناسب برای کاهش ریسک بروز بیماری عروق کرونر قلب بسیار مهم است. این شامل تغییرات در سبک زندگی (مانند تغذیه سالم و فعالیت بدنی)، مصرف داروها، کاهش استرس و مدیریت بیماری‌های مرتبط می‌شود.
علائم بیماری عروق کرونر قلب چیست؟
علائم بیماری عروق کرونر قلب می‌تواند متنوع باشد و بستگی به شدت و محل تنگی عروق داشته باشد. برخی از علائم شایع عبارتند از:
- درد قفسه سینه (آنژین صدری): درد یا تنگی در قفسه سینه معمولاً به صورت یک فشار یا سوزش احساس می‌شود. این درد ممکن است به بازوها، شانه چپ، گردن، فک یا پشت هم تابیده شود. این درد معمولاً در فعالیت فیزیکی یا در مواجهه با استرس افزایش می‌یابد و با استراحت بهبود می‌یابد.
- ضیق نفس: احساس ناامنی و دشواری در تنفس می‌تواند نشانه تنگی عروق کرونر باشد. ضیق نفس ممکن است در هنگام فعالیت فیزیکی یا حتی در استراحت اتفاق بیفتد.
- خستگی و ضعف: افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر ممکن است احساس خستگی و ضعف غیرمعمول کنند. این خستگی ممکن است در فعالیت‌های روزمره مشترک باشد و به سرعت با استراحت بهبود نیابد.
- تنگی در ناحیه گلو: برخی از افراد ممکن است در ناحیه گلو تنگی یا فشار احساس کنند. این علائم ممکن است با درد قفسه سینه همراه باشد.
- سکته قلبی: در برخی موارد، بیماری عروق کرونر می‌تواند به سکته قلبی منجر شود. علائم سکته قلبی شامل درد شدید در قفسه سینه، تنگی نفس شدید، تعریق، تهوع و استفراغ می‌شود. در صورت بروز این علائم، نیاز به تماس فوری با خدمات اورژانسی است.
مهم است بدانید که برخی از افراد ممکن است بدون داشتن هرگونه علامت و علائم، بیماری عروق کرونر را تجربه کنند. بنابراین، برای تشخیص صحیح و درمان مناسب، مراجعه به پزشک بسیار مهم است.
اگر دوست دارید بیشتر درباره قلب اطلاعات مفیدی را کسب کنید، می‌توانید مقالات زیر را مطالعه کنید:
- همه چیز درباره ساختار قلب انسان!
- ماهیچه قلب چیست و همه چیز درباره ماهیچه قلب!
- دریچه قلب چیست و انواع دریچه قلب
انواع بیماری های عروق کرونر قلب
بیماری عروق کرونر قلب به دلیل تنگی عروق کرونر (عروقی که قلب را تغذیه می‌کنند) در دو نوع اصلی طبقه‌بندی می‌شود:
- آنژین صدری (Angina Pectoris): آنژین صدری یا درد قفسه سینه، علامت شایع بیماری عروق کرونر است. این درد معمولاً به دلیل تنگی عروق کرونر و کاهش جریان خون به عضله قلبی در زمان فعالیت فیزیکی یا استرس ایجاد می‌شود. آنژین صدری می‌تواند به صورت استمراری، پایدار یا ناپایدار اتفاق بیفتد و نیاز به درمان مناسب دارد.
- سکته قلبی (Myocardial Infarction): سکته قلبی به دلیل توقف جریان خون به یک قسمتی از عضله قلبی به علت بسته شدن کامل یا جزئی یک عروق کرونر است. این وضعیت قابل تشخیص است و علائم شامل درد شدید در قفسه سینه، تنگی نفس، تعریق شدید و استفراغ ممکن است. سکته قلبی یک وضعیت ضروری است که نیاز به بستری در بخش قلبی دارد.
علاوه بر این دو نوع اصلی، بیماری عروق کرونر می‌تواند شامل عوارض دیگری نیز باشد، از جمله:
- تنگی عروق کرونر بدون علائم (Silent Ischemia): برخی افراد ممکن است تنگی عروق کرونر را تجربه کنند اما هیچ علامت و علائمی نداشته باشند. این وضعیت شایع در بیماران دیابتی است.
- آریتمی قلبی (Cardiac Arrhythmia): تنگی عروق کرونر ممکن است باعث ایجاد نامنظمی در ضربان قلب شود که می‌تواند به عوارض جدی منجر شود.
تشخیص و درمان بیماری عروق کرونر قلب توسط پزشکان قلب و عروق صورت می‌گیرد و بسته به شدت و نوع بیماری، از داروها، روش‌های تصویربرداری (مانند آنژیوگرافی قلبی)، و در برخی موارد از روش‌های ترمیمی عروقی (مانند آنژیوپلاستی و استنت گذاری) استفاده می‌شود.
آنژین صدری (Angina Pectoris) چیست؟
آنژین صدری (Angina Pectoris) یک نوع درد قفسه سینه است که به علت کاهش جریان خون به عضله قلبی و تنگی عروق کرونر ایجاد می‌شود. این درد معمولاً در زمان فعالیت فیزیکی یا در شرایط استرسی رخ می‌دهد و به صورت یک فشار یا سنگینی در قفسه سینه احساس می‌شود. در برخی موارد، درد به شانه، بازو، گردن، فک یا پشت هم انتشار می‌یابد.
علت اصلی آنژین صدری عروق تنگ قلب است که باعث کاهش جریان خون و اکسیژن به عضله قلبی می‌شود. این تنگی معمولاً ناشی از تجمع چربی، کلسترول و سایر مواد در دیواره‌های عروق کرونر است که باعث تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک می‌شود. همچنین، سایر عواملی مانند التهاب عروق، اسپاسم عروقی و تشکیل خون‌گره در عروق کرونر می‌توانند نیز در بروز آنژین صدری نقش داشته باشند.
آنژین صدری می‌تواند به دو شکل پایدار و ناپایدار اتفاق بیفتد. آنژین صدری پایدار معمولاً به دلیل فعالیت فیزیکی یا استرس ایجاد می‌شود و با استراحت یا مصرف داروهای ضدآنژین بهبود می‌یابد. اما آنژین صدری ناپایدار یا آنژین صدری ناپایدار پیشرو، به معنای درد قلبی ناگهانی و شدید است که در حالت استراحت هم رخ می‌دهد و نیاز به درمان فوری دارد زیرا می‌تواند نشانه‌ای از سکته قلبی باشد.
تشخیص آنژین صدری بر اساس تاریخچه بیماری، علائم، انجام آزمایشات تصویربرداری (مانند آنژیوگرافی قلبی) و آزمایشات تجویزی (مانند تست تحمل فیزیکی) صورت می‌گیرد. درمان آنژین صدری شامل داروهای ضدآنژین، داروهای کاهنده فشار خون، داروهای ضدپلاکت خون، و در برخی موارد از روش‌های ترمیمی عروقی (مانند آنژیوپلاستی و استنت گذاری) استفاده می‌شود. همچنین، تغییر در سبک زندگی از قبیل تغییر در رژیم غذایی، ورزش منظم و کاهش استرس نیز برای کنترل آنژین صدری مهم است.
سکته قلبی (Myocardial Infarction) چیست؟
سکته قلبی (Myocardial Infarction) یکی از نواع بیماری‌های کرونر قلب است که به علت بلوغ پلاک آترواسکلروتیک در عروق کرونری باعث قطع تام جریان خون به یک قسمت از عضله قلبی می‌شود. این قطع جریان خون باعث مرگ و تلف عضله قلبی در منطقه مشخصی می‌شود که قدرت قلب را کاهش می‌دهد و ممکن است منجر به عوارض جدی شود.
علت اصلی سکته قلبی، تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک در دیواره عروق کرونر است. این پلاک‌ها معمولاً شامل چربی، کلسترول، کلسیم و سایر مواد است و باعث تضخیم و تنگی عروق می‌شوند. در صورتی که پلاک‌ها پاره شوند و خون اطراف آنها تشکیل خونخواری کند، ممکن است خونرسانی به قسمتی از عضله قلبی قطع شود و سکته قلبی ایجاد شود.
علائم سکته قلبی ممکن است شامل درد شدید در قفسه سینه، درد انتشار دهنده به بازوها، شانه، گردن یا فک، تنگی نفس، تعریق، تهوع و استفراغ باشد. در برخی موارد، علائم غیرقلبی مانند درد شکمی، درد در پشت، خستگی شدید و احساس عدم راحتی نیز ممکن است رخ دهد. در صورت تجربه هر یک از این علائم، توصیه می‌شود فوراً به مرکز بهداشتی یا پزشک مراجعه کنید.
تشخیص سکته قلبی بر اساس علائم بالینی، آزمایشات خونی (مانند آنزیم‌های قلبی) و آزمایشات تصویربرداری (مانند آنژیوگرافی قلبی و الکتروکاردیوگرافی) انجام می‌شود. درمان سکته قلبی شامل استراحت، مصرف داروهای ضدتجلطه (مانند آسپرین و کلوپیدوگرل)، داروهای ضدآنژین و داروهای کاهنده فشار خون است. همچنین، در برخی موارد ممکن است نیاز به روش‌های ترمیمی عروقی (مانند آنژیوپلاستی و عمل بایپس عروقی) یا روش‌های تصویربرداری مانند آنژیوگرافی قلبی و عمل ورودی قلبی (کاتتریزاسیون قلبی) باشد.
به منظور پیشگیری از سکته قلبی، مهم است سبک زندگی سالم از قبیل تغییر در رژیم غذایی به سمت مواد غذایی سالم‌تر، ورزش منظم، کاهش استرس و کنترل عوامل خطر مانند فشار خون بالا، دیابت و سیگار کشیدن را رعایت کنید. همچنین، مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات منظم برای ارزیابی و کنترل عوامل خطر نیز توصیه می‌شود.
علت گرفتگی عروق کرونر قلب چیست؟
علت گرفتگی عروق کرونر قلب بیشتر به دلیل تجمع پلاک‌های آترواسکلروتیک در دیواره عروق کرونر است. این پلاک‌ها از ترکیب چربی، کلسترول، کلسیم و سایر مواد در دیواره عروق تشکیل می‌شوند و باعث تضخیم و تنگی عروق می‌شوند. این وضعیت معمولاً به علت فرایند طولانی سالمتی معروف به آترواسکلروز (atherosclerosis) رخ می‌دهد.
عوامل ریسکی که می‌توانند به گرفتگی عروق کرونر قلب منجر شوند عبارتند از:
- عوامل ژنتیکی: وجود سابقه خانوادگی در بیماری‌های قلبی عروقی می‌تواند خطر ابتلا به گرفتگی عروق کرونر را افزایش دهد.
- فشار خون بالا: فشار خون بالا می‌تواند باعث آسیب رساندن به دیواره عروق و افزایش احتمال تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک شود.
- سابقه سیگار کشیدن: استفاده از تنباکو باعث افزایش سرعت تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک و تضخیم عروق می‌شود.
- دیابت: بیماران دیابتی به دلیل مشکلات مرتبط با متابولیسم قند، احتمال گرفتگی عروق کرونر را بیشتر می‌کنند.
- چربی خون بالا: سطح بالای چربی‌های خونی مانند کلسترول LDL (ضد-چربی) و کلسترول HDL (خوب) می‌تواند به تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک و گرفتگی عروق کرونر مربوط شود.
- فعالیت بدنی ناکافی و چاقی: سطح کم فعالیت بدنی و اضافه وزن می‌تواند به افزایش عوامل ریسکی گرفتگی عروق کرونر منجر شود.
- تغذیه نامناسب: مصرف مواد غذایی با سطح بالای چربی اشباع شده و شکرهای اضافه می‌تواند به تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک و گرفتگی عروق کرونر مربوط شود.
درک علل گرفتگی عروق کرونر قلب می‌تواند برای پیشگیری و مدیریت این بیماری بسیار مهم باشد. همچنین، تغییر سبک زندگی به منظور کاهش عوامل ریسکی، مراقبت از فشار خون و کنترل دیابت نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به گرفتگی عروق کرونر دارد.
علائم گرفتگی عروق کرونر قلب چیست؟
گرفتگی عروق کرونر قلب (Coronary Artery Disease) یک بیماری قلبی است که در اثر تجمع پلاک‌های آترواسکلروتیک در دیواره عروق کرونر ایجاد می‌شود. این پلاک‌ها باعث تضخیم و تنگی عروق کرونر می‌شوند و باعث کاهش جریان خون به عضله قلبی می‌شوند. علائم گرفتگی عروق کرونر قلب ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد قفسه سینه: درد قفسه سینه یا آنژین صدری، که به عموماً براساس تنفس یا فعالیت بدنی شدید تشدید می‌شود. این درد ممکن است به بازوها، شانه، گردن، فک یا پشت انتشار یابد.
- تنگی نفس: احساس کمبود نفس در زمان فعالیت بدنی یا حتی در استراحت.
- خستگی و ضعف عمومی: احساس خستگی یا ضعف بیش از حد، حتی در فعالیت‌های روزمره.
- تعریق بی‌علت: تعریق بیش از حد یا بدون دلیل آشکار.
- تشنج: در برخی موارد نادر، گرفتگی عروق کرونر می‌تواند باعث تشنج و از دست رفتن هوش شود.
مهم است توجه داشته باشید که علائم ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد و در برخی موارد، گرفتگی عروق کرونر بدون هیچگونه علامت قابل تشخیص باشد. در صورت تجربه هر یک از این علائم، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود.
علت باریک شدن رگ قلب چیست؟
باریک شدن رگ قلب (Stenosis) می‌تواند به دلیل چندین عامل رخ دهد. در مورد رگ‌های قلب، باریک شدن معمولاً به علت تجمع پلاک‌های آترواسکلروتیک در دیواره رگ‌ها اتفاق می‌افتد. این پلاک‌ها شامل چربی، کلسترول، کلسیم و سایر مواد است و می‌توانند باعث انسداد جریان خون در رگ‌ها شوند.
عواملی که می‌توانند به باریک شدن رگ قلب منجر شوند عبارتند از:
- آترواسکلروز: تجمع پلاک‌های آترواسکلروتیک در دیواره رگ‌ها به علت ترکیب چربی، کلسترول و مواد دیگر است. این پلاک‌ها باعث تضخیم و تنگی رگ‌ها می‌شوند و می‌توانند به باریک شدن رگ قلب منجر شوند.
- سن: با پیشروی سن، ریسک باریک شدن رگ‌ها افزایش می‌یابد. پیری می‌تواند به آسیب دیواره رگ‌ها و تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک کمک کند.
- سابقه خانوادگی: وجود سابقه خانوادگی در بیماری‌های قلبی عروقی می‌تواند خطر باریک شدن رگ قلب را افزایش دهد. ژنتیک و عوامل مشترک سبب این ارتباط می‌شوند.
- فشار خون بالا: فشار خون بالا می‌تواند باعث آسیب رساندن به دیواره رگ‌ها شود و به باریک شدن آنها منجر شود.
- سابقه مصرف دخانیات: مواد مضر موجود در دخانیات سیگار باعث تحریک دیواره رگ‌ها و افزایش احتمال باریک شدن آنها می‌شود.
- دیابت: بیماران دیابتی به علت اختلالات مرتبط با متابولیسم قند، در خطر باریک شدن رگ‌ها قرار دارند.
- التهابات و عفونت‌ها: التهابات مانند آتریت و عفونت‌ها می‌توانند به آسیب دیواره رگ‌ها و باریک شدن آنها منجر شوند.
درک علت باریک شدن رگ قلب می‌تواند برای پیشگیری و مدیریت این بیماری مهم باشد. تغییر سبک زندگی، کاهش عوامل ریسکی، مراقبت از فشار خون، کنترل دیابت و مصرف داروهای تجویز شده می‌تواند در کاهش خطر باریک شدن رگ قلب موثر باشد.
شما می‌توانید به صورت آنلاین درخواست ویزیت داشته باشید از بهترین متخصص قلب.
تعداد عروق کرونر قلب
قلب انسان شامل سه عروق کرونر اصلی است که به آنها عروق کرونر چپ (Left Coronary Artery - LCA)، عروق کرونر راست (Right Coronary Artery - RCA) و عروق کرونر پسی (Posterior Descending Artery - PDA) می‌گویند. این عروق کرونر با عرضه خون به عضله قلب که به نیاز انرژی آن می‌پردازد، نقش بسیار مهمی در عملکرد قلب دارند.
اگر دوست دارید بیشتر درباره قلب اطلاعات مفیدی را کسب کنید، می‌توانید مقالات زیر را مطالعه کنید:
- انواع بیماری های قلبی و نشانه های آن
- تمرینات ورزشی برای قلب سالم و قدرتمند
- ایست قلبی چیست؟ همه چیز درباره ایست قلبی!
